„Lekcja z Sherlockiem Holmesem”, „Wyprawa z Kolumbem” czy też „Właściwości kobiecych łez” – to przykładowe zadania z publikacji IBE „Jak uczyć, by uczniowie myśleli samodzielnie? Rozwój krytycznego myślenia w klasie”. Zadania zostały dopasowane do konkretnych przedmiotów: języka polskiego, historii, biologii, chemii, fizyki i geografii. Co jeszcze znajdą Państwo w publikacji? Szczegóły w tekście.

 
Co znajduje się w publikacji wydanej przez IBE PIB? 

Publikacja przygotowana przez ekspertów Instytutu Badań Edukacyjnych – Państwowego Instytutu Badawczego dostarcza solidnej bazy teoretycznej dotyczącej krytycznego myślenia. Zawiera również gotowe do wykorzystania pomysły na lekcje rozwijające tę umiejętność. Zdaniem autorów krytyczne myślenie naturalnie występuje w nauczaniu wielu przedmiotów. Dlatego warto w różny sposób włączać je w proces dydaktyczny, dbając o to, by było ono jednym z kluczowych elementów pracy z uczniem.

• W części pierwszej – teoretycznej – znajdą Państwo definicję krytycznego myślenia mającą zastosowanie w dydaktyce szkolnej, omówienie roli krytycznego myślenia w praktyce nauczycielskiej oraz sposoby pracy z uczniami sprzyjające rozwojowi tej umiejętności.
• Część druga – praktyczna – to konkretne przykłady zadań do wykorzystania na lekcjach przedmiotowych. Zadania wspierają uczniów w rozwijaniu umiejętności wyrażania własnych myśli i opinii, planowania i realizacji doświadczeń, a także w weryfikowaniu wiarygodnych źródeł wiedzy. Dzięki temu uczą się oni integrować wiedzę z różnych dziedzin i przedmiotów.

  
Konkretne wskazówki, jak uczyć krytycznego myślenia

Eksperci IBE podkreślają, że podczas nauczania krytycznego myślenia kluczowe jest stworzenie środowiska, w którym każdy uczeń czuje się bezpiecznie i swobodnie wyraża swoje opinie. Uczniowie muszą mieć możliwość zabierania głosu, a ich myśli i opinie powinny być uznawane za ważne. Autorzy dodają także, że istotne jest również, by popełnianie błędów nie było piętnowane. Błędy należy traktować jako naturalny i wartościowy element procesu uczenia się. Ważnym założeniem w edukacji krytycznego myślenia jest przekonanie, że każdy uczeń ma potencjał do rozwijania tej umiejętności.

W publikacji IBE znajdą Państwo więcej przydatnych informacji na temat tego:

• co jest ważne przy uczeniu krytycznego myślenia,
• jakie metody wspierają rozwój krytycznego myślenia,
• jak oceniać krytyczne myślenie uczniów.

 
Krytyczne myślenie należy do najważniejszych kompetencji, w jakie może ucznia wyposażyć nowoczesna szkoła. To początek samodzielności myślenia, poruszania się w świecie natłoku informacji, rozwiązywania problemów, kreatywności, odwagi i zaangażowania obywatelskiego w różnych działaniach na rzecz najbliższego środowiska lokalnego, kraju, a nawet całego globu – podkreślają autorzy publikacji.

Publikacja dostępna jest na stronie Instytutu Badań Edukacyjnych – SPRAWDŹ

Powstała ona w ramach projektu „Przygotowanie i realizacja międzynarodowych badań edukacyjnych w obszarze kompetencji kluczowych”, finansowanego ze środków Unii Europejskiej i środków budżetu państwa (program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego).

Źródła:

1. Jak uczyć krytycznego myślenia? Sprawdź, zastosuj!, https://ibe.edu.pl/pl/aktualnosci/3111-jak-uczyc-krytycznego-myslenia-sprawdz-zastosuj (dostęp: 3.06.2025 r.).
2. Materiały dydaktyczne dla nauczycieli „Jak uczyć, by uczniowie myśleli samodzielnie? Rozwijanie krytycznego myślenia w klasie”, https://ibe.edu.pl/pl/aktualnosci-miedzynarodowe-badania-edukacyjne/204-opracowanie/3041-materialy-dydaktyczne-dla-nauczycieli-jak-uczyc-by-uczniowie-mysleli-samodzielnie-rozwijanie-krytycznego-myslenia-w-klasie (dostęp: 3.06.2025 r.).