Sztuczna inteligencja zamiast nauczycieli, jedynie wspierana przez człowieka – trenera nauki. Takie rozwiązanie testuje prestiżowa prywatna szkoła z Londynu. W eksperymencie bierze udział dwadzieścioro uczniów. Jak wygląda proces nauki oparty na AI? Co o tym pomyśle sądzą nauczyciele? W jakich obszarach nie sposób zastąpić nauczyciela sztuczną inteligencją?

Już w lutym podczas debaty na temat rozwoju sztucznej inteligencji Elon Musk – założyciel i współzałożyciel przedsiębiorstw takich jak: PayPal, SpaceX, Tesla, Neuralink i Boring Company – przewidywał, że przez AI w szkole nastąpią olbrzymie zmiany. W jego wizji przyszłości sztuczna inteligencja miałaby stać się niesamowitym osobistym nauczycielem, z którym dziecko będzie ewoluowało we własnym tempie.

Nauczanie za pomocą sztucznej inteligencji w prestiżowej szkole w Londynie

David Game College to szkoła w Wielkiej Brytanii, która postanowiła wprowadzić niecodzienną innowację na nauczaniu. Uruchomiona została w tej szkole klasa, w której prawie w całości za proces edukacyjny odpowiada zaawansowany system AI:

• przekazuje wiedzę,
• sprawdza poziom przyswojenia materiału przez ucznia,
• dostosowuje nauczanie do indywidualnych potrzeb ucznia.

 
W eksperymencie bierze udział dwadzieścioro uczniów.

Jak działa klasa bez nauczyciela, oparta na sztucznej inteligencji?

Zastosowanie AI zamiast nauczycieli ma usprawnić i przede wszystkim spersonalizować proces nauczania. Sztuczna inteligencja będzie na bieżąco monitorować postępy uczniów – rozpoznawać zdolności, braki wdrażać plan naprawczy. W tym celu będzie dostosowywać program do ich indywidualnych potrzeb, tempa oraz stylu nauki.

Bez nauczycieli, ale z trenerami nauki

Za pomocą sztucznej inteligencji będą nauczane prawie wszystkie przedmioty – prawie, bo w niektórych obszarach AI potrzebuje wsparcia. Dlatego wprowadzono funkcję trenera nauki. Trenerzy nauki będą nauczać przedmiotów, z którymi AI może mieć jeszcze trudności. Chodzi o np. sztukę czy edukację seksualną. Będą oni także odpowiedzialni za monitorowanie zachowania uczniów oraz ich poziomu zaangażowania na lekcjach.

Opinie nauczycieli o pomyśle nauczania przez AI  

(…) pierwszy raz na serio widzę oczami wyobraźni, że to teraz właśnie dzieje się przełom, który może wkrótce pozamiatać system edukacji, jaki znamy. To, że nasza rola jako podawaczy wiedzy szybko się kurczy, mówię od dawna, ale pierwszy raz czuję, że teraz tracimy kolejne pole – a więc funkcję monitorowania, planowania i dostosowania ścieżki nauczania uczniów – skomentował Robert Górski, twórca strony Dealerzy Wiedzy.

Górski zastanawia się także, w jakim tempie mogą nastąpić zmiany i w jakich obszarach pozostanie praca dla tradycyjnych nauczycieli. Zauważa dwa obszary: nadzorowania sztucznej inteligencji w procesie edukacyjnym oraz kształtowania postaw u uczniów.

Emocje i relacje – jak tutaj poradzi sobie AI?

Jeden z systemów sztucznej inteligencji zapytany o to, czy AI może zastąpić w pełnym zakresie nauczyciela, odpowiada, że w pewnych obszarach jest to poza zasięgiem technologii. Relacje międzyludzkie, empatia i wsparcie emocjonalne są kluczowe dla edukacji i rozwoju dzieci, a tych elementów nie da się odtworzyć przez maszyny. Sam chat GPT podkreśla, że:AI powinna być traktowana jako narzędzie jedynie wspomagające, a nie zastępujące nauczycieli.

W czym AI nie może zastąpić nauczyciela?

• w roli mentora i wzoru do naśladowania – AI pomaga w efektywniejszym przekazywaniu wiedzy i dostosowywaniu materiałów do poziomu uczniów, ale nie może nawiązać emocjonalnej więzi, która jest kluczowa w tej roli. Nauczyciele pełnią nie tylko funkcję dydaktyczną, lecz także są mentorami, którzy inspirują uczniów, uczą wartości i pomagają kształtować postawy społeczne. Nauczyciel poprzez swoje pasje, podejście do życia i doświadczenia jest w stanie zainspirować uczniów w sposób, który wykracza poza standardowe ramy nauki.
• w rozumieniu emocji uczniów i nastrojów w klasie – chociaż AI może rozpoznać emocje, nie potrafi w pełni ich zinterpretować i odpowiednio na nie zareagować, tak jak nauczyciel z wieloletnim doświadczeniem.
• w tworzeniu relacji – emocjonalnego wsparcia, które nauczyciele mogą zapewnić uczniom, nie da się odtworzyć przez maszynę. AI może indywidualizować nauczanie ioferować spersonalizowane plany nauki dostosowane do tempa i potrzeb ucznia. To pomoże nauczycielom w pracy, dając im więcej czasu na budowanie relacji z uczniami.
• we współpracy w grupie – edukacja to nie tylko jednostronne przekazywanie wiedzy, lecz także współpraca, dyskusje, rozwój kompetencji społecznych i praca w grupach. AI nie odtworzy żywej, ludzkiej dynamiki interakcji w grupie, która jest kluczowa dla rozwoju umiejętności społecznych, pracy zespołowej i kreatywności.

 
Zastosowanie sztucznej inteligencji zamiast nauczyciela rodzi także pytania o odpowiedzialność oraz wpływ na rozwój emocjonalny dzieci. Automatyzacja niektórych aspektów nauczania może prowadzić do odczłowieczenia procesu edukacji, co negatywnie wpłynie na uczniów, szczególnie tych z trudnościami emocjonalnymi.

Źródła:

1. David Game College AI Adaptive Learning Programme, https://www.davidgamecollege.com/courses/courses-overview/item/102/gcse-ai-adaptive-learning-programme?fbclid=IwY2xjawFLojlleHRuA2FlbQIxMAABHYYSisXyxCQ2OmZR5zM9cocgm45w1XvPYWfCb7l9-7YEIbDtwFd-dAfnJg_aem_q82jsJWTfCzdVDmUohSm6g (dostęp: 9.09.2024 r.).
2. Pierwsza klasa AI bez nauczyciela. Zostanie uruchomiona w wielkiej Brytanii, https://tech.wp.pl/pierwsza-klasa-ai-bez-nauczyciela-zostanie-uruchomiona-w-wielkiej-brytanii,7068097819204224a?fbclid=IwY2xjawFLhDFleHRuA2FlbQIxMAABHbF8O1TjXM40rX7XDmkWkuJA8wWM5Bw7TEVDWuy4xK6hzBxF55hAOZXA_Q_aem_nXtG0N8_I6-wpQAw65i1rQ (dostęp: 9.09.2024 r.).
3. Wolna Szkoła – post na Facebooku, https://www.facebook.com/photo/?fbid=507071118692188&set=a.144262914973012 (dostęp: 9.09.2024 r.).
4. Dealerzy Wiedzy – post na Facebooku, https://www.facebook.com/photo?fbid=1137386664501849&set=a.599290631644791 (dostęp: 9.09.2024 r.).
5. Elon Musk o przyszłości sztucznej inteligencji i osobistym nauczycielu, https://operon.pl/Aktualnosci/Wszystko-co-najwazniejsze/Elon-Musk-o-przyszlosci-sztucznej-inteligencji-i-osobistym-nauczycielu (dostęp: 9.09.2024 r.).