To oczywiste, że odpowiednie wynagrodzenie i perspektywy zawodowe mogą przyciągnąć i zachęcić do pozostania w szkole najlepszych nauczycieli. Jak zatem są opłacani nauczyciele w Europie i na świecie? Jakie perspektywy wzrostu wynagrodzenia mają w miarę rozwoju swojej kariery?

 

 
Raport „Wynagrodzenia i dodatki nauczycieli oraz dyrektorów szkół w Europie w roku szkolnym 2021/2022” przedstawia strukturę i różnice w pensjach nauczycieli w zależności od miejsca zamieszkania. Zestawienie dotyczy nauczycieli na różnych szczeblach i etapach kariery.

Raport Preply uwzględnia krajowe średnie wynagrodzenie nauczycieli, które obejmuje także m.in.  nadgodziny i dodatki socjalne, np. trzynastkę, nagrodę jubileuszową, odprawę emerytalną czy świadczenie na start dla nauczycieli rozpoczynających karierę. Dlatego nie jest równoznaczne z pensją, którą otrzymują miesięcznie nauczyciele.

Wyniki raportu o zarobkach nauczycieli w Europie

Sieć Informacji o Edukacji w Europie Eurydice to podległa Komisji Europejskiej agencja analizująca systemy edukacyjne krajów Europy.

Roczne wynagrodzenia nauczycieli zostało przeliczone w raporcie na dolary z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej pieniędzy w tych krajach.Podanych kwot nie należy przeliczać na polską walutę zgodnie z aktualnym kursem dolara. W obliczeniach podwyżek i spadków pensji nauczycieli uwzględniono inflację.

Wielkość, wzrosty i spadki pensji europejskich nauczycieli:   

  • pensja europejskiego nauczyciela waha się od 11 tys. do 59 tys. PPS rocznie,
  • Polska z kwotą 12 tys. PPS należy do krajów, w których nauczyciel zarabia najmniej,
  • najniższe zarobki nauczycieli występują także na Węgrzech, Słowacji, w Grecji, Albanii, Serbii oraz Bośni i Hercegowinie,
  • najwięcej zarabiają Niemcy, Luksemburczycy, Szwajcarzy i Turcy,
  • w Polsce, Francji i Słowenii zarobki nauczycieli nie uległy zmianie,
  • wzrost wynagrodzeń na poziomie od 3 do 30% odnotowano w 11 krajach Europy,
  • wzrost wynagrodzeń na poziomie 30% odnotowano w 4 krajach Europy,
  • w Bułgarii wynagrodzenie wzrosło ponad dwukrotnie – aż o 116%,
  • w Belgii, Grecji, Hiszpanii, Włoszech, na Cyprze, Portugalii, Finlandii, Norwegii i Turcji roczne pensje nauczycieli spadły.

 
Raport z 2022 roku za rok 2021/2022 można pobrać na stronie sieci Eurydice.

Średnia krajowa, poziom satysfakcji i możliwości zatrudnienia 

Preply to międzynarodowa platforma edukacyjna online. W swoim raporcie Preply wzięło pod lupę 42 kraje. Wynika z niego, że średnie roczne wynagrodzenie nauczycieli wyniosło 131 300 zł (30 258 dolary) rocznie.

Wyniki raportu Preply dotyczącego zarobków nauczycieli na świecie:

  • Polska zajmuje 3. miejsce na świecie pod względem średnich zarobków nauczycieli do średnich zarobków w kraju,
  • wysokość średnich zarobków nauczycieli jest najwyższa w Australii, Kanadzie i Nowej Zelandii,
  • największy wskaźnik satysfakcji z pracy odnotowano wśród nauczycieli w Kanadzie, Meksyku i Austrii,
  • największy popyt na nauczycieli jest w Izraelu, Kazachstanie i RPA – Polska w tym zestawieniu zajmuje 33. miejsce,
  • najwięcej szkół znajduje się w Brazylii i USA,
  • najwięcej szkół na mieszkańca występuje w Singapurze.

 
Raport nie jest już dostępny na stronie Preply, dane pochodzą z artykułu opracowanego na podstawie tegoż raportu i opublikowanego 4 października 2023 r. na portalu Strefa Edukacji.

Metodologia badań obrana przez badaczy

Związek Nauczycielstwa Polskiego wydał sprostowanie odnoszące się do raportu Preply:

Materiał ten zawiera poważny błąd metodologiczny, który fałszuje wnioski z raportu. (…) średnie wynagrodzenie jest skomplikowaną, teoretyczną konstrukcją prawną, zdefiniowaną ustawowo, a nie realną pensją otrzymywaną co miesiąc przez nauczyciela. Tekst sprostowania znajdą Państwo na stronie tygodnika „Głos Nauczycielski”.

Na stronie glos.pl podkreślono, że Sieć Informacji o Edukacji w Europie Eurydice w swoich analizach stosuje metodologię, w której kurs waluty jest obliczany na podstawie porównania cen sztywno ustalonego koszyka towarów i usług w różnych krajach, w tym samym czasie. To oznacza, że bierze pod uwagę różny stopień rozwoju, różne waluty oraz różny stopień zamożności poszczególnych krajów. Dlatego roczne wynagrodzenia nauczycieli przelicza na dolary, uwzględniając parytet siły nabywczej pieniędzy w tych krajach.

 

Źródła:

  1. Zarobki nauczycieli w Polsce należą do najniższych w Europie. Eurydice opublikowała ważny raport, https://glos.pl/zarobki-nauczycieli-w-polsce-naleza-do-najnizszych-w-europie-eurydice-opublikowala-wazny-raport (dostęp: 11.10.2023 r.).
  2. Teachers' and school heads' salaries and allowances in Europe – 2020/2021 (Wynagrodzenia i dodatki nauczycieli oraz dyrektorów szkół w Europie w roku szkolnym 2021/2022), https://eurydice.org.pl/aktualnosci/zarobki-nauczycieli-i-dyrektorow-szkol-w-europie-202021 (dostęp: 11.10.2023 r.).
  3. Ile zarabiają nauczyciele w Polsce na tle Europy?,https://oko.press/ile-zarabiaja-nauczyciele-w-polsce-na-tle-europy (dostęp: 11.10.2023 r.).
  4. Gdzie nauczyciele są najbardziej szczęśliwi? Zobacz, jak wyglądają ich średnie zarobki w różnych krajach,https://strefaedukacji.pl/gdzie-nauczyciele-sa-najbardziej-szczesliwi-zobacz-jak-wygladaja-ich-srednie-zarobki-w-roznych-krajach/ar/c5-17950289(dostęp: 11.10.2023 r.).