Edukacja włączająca, biorąc pod uwagę potrzeby wszystkich uczniów, dostosowuje się do nich. Dzięki temu jest dostępna dla wszystkich. Jakie są zalety edukacji włączającej? Jakie warunki należy spełnić, żeby taki system był skuteczny?

 
 
Czym jest edukacja włączająca?

Po edukacji segregacyjnej oraz integracyjnej coraz częściej stosowana jest edukacja włączająca. Segregacja polega na tym, że uczniowie z dysfunkcjami kształcą się w specjalnych, dostosowanych do ich potrzeb placówkach – I bez wątpienia zawsze znajdzie się grupa uczniów, która będzie wymagała takiego systemu nauki – pisze Edyta Biernacka (Dobra edukacja to edukacja włączająca. Praktyczne wskazówki do pracy z uczniem nie tylko ze SPE). Integracja zakłada dostosowanie się ucznia do warunków szkoły masowej dzięki pomocy nauczyciela wspomagającego. Edukacja włączająca wymaga, aby szkoła dostosowała się do wszystkich uczniów. Niwelowane są bariery techniczne, mentalne i edukacyjne. Istotne jest to, że w takim systemie edukacji należy brać pod uwagę potrzeby wszystkich członków grupy. Na plan pierwszy wysuwa się rozwój człowieka, a na dalszy schodzą jego niedoskonałości. Dysfunkcja ucznia nie jest problemem, lecz wyzwaniem dla nauczyciela,  który może także rozwijać się dzięki pracy z wymagającym podopiecznym. Edukacja dostosowana do potrzeb wszystkich uczniów wymaga zróżnicowanych metod, przemyślanego planu działania oraz elastycznego podejścia.

Zalety edukacji włączającej to m.in.:

• edukacja równa dla wszystkich,
• wykształcenie empatii, zrozumienia i szacunku dla samego siebie i dla innych ludzi,
• wzrost poczucia własnej wartości wśród wszystkich uczniów – akceptacja każdego ucznia,
• nauczyciel stający się specjalistą,
• koncentracja na całej klasie – bez wyróżniania czy ignorowania uczniów z dysfunkcjami,
• atrakcyjne i urozmaicone metody nauczania.

 
Warunki sukcesu edukacji włączającej to m.in.:

• zaangażowanie rodziców,
• dostosowanie przestrzeni imateriałów edukacyjnych do każdego ucznia,
• nauczanie wielozmysłowe, wymagające zaangażowania wielu kanałów pamięciowych jednocześnie,
• elementy zabawowy wplecione w tok nauczania,
• elastyczność połączona z dokładnym planowaniem działań,
• praca z nauczycielem wspomagającym w określonych przypadkach.

 
Uczniowie różnią się od siebie, ale każdy jest równie ważny. Edukacja włączająca uczy, że każdy ma swoje mocne i słabe strony, dzięki czemu możemy się uzupełniać.

 
Źródło: materiały do kursu internetowego Operonu autorstwa Edyty Biernackiej, Dobra edukacja to edukacja włączająca. Praktyczne wskazówki do pracy z uczniem nie tylko ze SPE.

Więcej o edukacji włączającej mogą Państwo przeczytać, sięgając po:

1. Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym
2. https://www.european-agency.org/sites/default/files/Five_Key_Messages_for_Inclusive_Education_PL.pdf
3. http://www.olimpiadyspecjalne.pl/sites/default/files/olimpiadyspecjalne/simple-page/attachments/2012edukacjawlaczajaca.pdf
4. Tanajewska A., Naprawa R., Stawska J., Praca z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Warszawa 2014.
5. Ćwirynkało K., Żyta A., Dlaczego edukacja włączająca nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem?Doświadczenia i plany edukacyjne wobec dzieci z zespołem Downa w relacjach matek, „Szkoła Specjalna”2014, nr 3, s. 186–201.
6. Pulwarska V., Edukacja włączająca – wyzwanie dla polskiej szkoły?   „Meritum”. 2009, nr 2, s. 2–4.