O efektywności oceniania kształtującego mówi się wiele. Dlaczego to podejście skutecznie podnosi efektywność nauczania w szkole? Czym jest i na czym polega ocenianie kształtujące?

„Szkoła stosująca ocenianie kształtujące to szkoła patrząca w przyszłość, nastawiona na ucznia, wiele wymagająca od nauczycieli i dyrektora, wspierająca rozwój ucznia – a tym samym wspierająca rozwój nauczyciela” (K. Stróżyński). Pozytywnych wypowiedzi na temat oceniania kształtującego znajdziemy wiele. Ocenianie kształtujące jest metodą, która umożliwia stworzenie w klasie atmosfery sprzyjającej rozwojowi. Polega na systematycznym pozyskiwaniu informacji o przebiegu procesu uczenia się. Ocenianie kształtujące można stosować na każdym poziomie nauczania, począwszy od wychowania przedszkolnego, skończywszy na kształceniu akademickim.

Nazwa „ocenianie kształtujące” (OK) wskazuje na to, że jest to systemem oceniania.  To pojęcie ma jednak szersze znaczenie. Jest to bowiem strategia pedagogiczna, w której ocenianie jest tylko jednym z elementów.Metoda jest często nieświadomie stosowana w różnych sytuacjach. Na przykład trener zespołu sportowego podczas przerwy w zwięzłych zdaniach ocenia grę zawodników, tak by służyło to natychmiastowej poprawie stylu gry. Ocenianie kształtujące, inaczej mówiąc, to ocenianie pomagające się uczyć. Wyniki przeprowadzanych badań wskazują na to, że uczeni tą metodą poprawiają swoje wyniki, skuteczniej przyswajają wiedzę.

W podejściu tym nie ma ograniczeń związanych ze zdolnościami i predyspozycjami uczniów. OK stosowane kompleksowo i konsekwentnie sprzyja rozwojowi i wyrównuje szanse edukacyjne. Pomysł na ocenianie kształtujące narodził się w Polsce w 2002 roku i trwa do dziś.

Zdaniem prof. Geralda Hüthera, który specjalizuje się w dziedzinie neurobiologii, proces uczenia się jest efektywny wtedy, gdy uczeń staje się odpowiedzialny za naukę oraz ukierunkowanie swojego rozwoju. Nauczyciel zwraca uwagę na sposób zadawania pytań, które mają poruszyć myślenie uczniów i zaangażować ich do udziału w zajęciach. Dzięki temu zarówno udziela uczniowi wsparcia, jak i monitoruje jego postępy.
 

Istota oceniania kształtującego

Na strategię pedagogiczną oceniania kształtującego składają się następujące elementy:

• określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się, koniecznie zrozumiałych dla nich, atrakcyjnych i osiągalnych;
• określanie i wyjaśnianie uczniom oczekiwań, inaczej zwanych kryteriami sukcesu, (znany jest też termin „nacobezu” – od „na co będę zwracać uwagę”);
• organizacja aktywnego procesu dydaktycznego na lekcji;
• udzielanie uczniom informacji zwrotnej, która przyczyni się do widocznych dla nich postępów w nauce i będzie zawierała odpowiedź na cztery pytania:
   

1. Co uczeń zrobił dobrze?
2. Co uczeń zrobił źle?
3. Jak ma poprawić to, co zrobił źle?
4. Jak ma dalej się uczyć, by się rozwijać i robić postępy?
    

Ocenianie kształtujące wyzwala silną motywację uczniów do uczenia się, a tym samym jest efektywnym sposobem podnoszenia osiągnięć uczniów. Buduje atmosferę sprzyjającą uczeniu i zaangażowaniu w proces uczenia się dzieci, dzięki czemu rośnie ich poczucie własnej wartości. Uczy współpracy, samooceny, wzajemnej oceny, systematyczności, podejścia do rozwiązywania problemów – uczy świadomego uczenia się. Wykorzystywana w OK ocena kształtująca ma pomóc uczniowi uświadomić sobie, co zrobił dobrze, a co źle, i jak ma poprawić błędy w swojej pracy, a także ma otrzymać wskazówki, jak dalej się uczyć.
 

Ruszyła czwarta edycja kursu – Czy ocenianie może być OK? Ocenianie kształtujące w szkole podstawowej

Do marca 2020 można przystąpić do kursu – „Czy ocenianie może być OK? Ocenianie kształtujące w szkole podstawowej (CZWARTA EDYCJA)”.

Głównym celem kursu jest zapoznanie nauczycieli z podstawowymi pojęciami nowej strategii pedagogicznej, jaką jest OK, oraz kształtowanie umiejętności stosowania poszczególnych elementów tego kształcenia w nauczaniu przedmiotowym.

Kurs składa się z czterech modułów, na realizację których przeznaczono łącznie 40 godzin dydaktycznych. Uczestnik kursu, który zaliczy wszystkie moduły i zda egzamin on-line, otrzyma certyfikat ukończenia kursu oraz dodatkowe karty pracy przygotowane przez autorkę szkolenia. W materiałach znajdują się artykuły do pobrania, bibliografia, studium przypadku. Zachęcamy również do wypowiedzi na forum internetowym kursu.
 

Autorami kursu są:

Sabina Furgoł – polonistka, egzaminatorka zewnętrzna, ewaluatorka, obecnie nauczycielka konsultantka, wykładowczyni, trenerka, a także ekspertka Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Z zamiłowania eksperymentatorka, poszukująca nowych skutecznych rozwiązań metodycznych, które wpływają na motywację do uczenia się oraz podnoszą efektywność procesu edukacyjnego, m.in. stosowania oceniania kształtującego oraz wykorzystywania technologii informacyjnych (TI) w dydaktyce (metoda WebQuest, ePortfolio).

Lechosław Hojnacki – nauczyciel konsultant, wykładowca, trener. Zajmuje się m.in. edukacyjnymi zastosowaniami technologii mobilnych
i chmurowych, nowoczesnymi metodami edukacyjnymi, w tym metodami projektu – WebQuestu i ePortfolio, ocenianiem kształtującym, metodyką zdalnego kształcenia oraz wspomaganiem rozwoju szkoły. Jest autorem licznych publikacji o tej tematyce. Prowadzi niekomercyjny serwisu edukacyjnego Enauczanie.com.
 

Udział w kursie jest bezpłatny. Zapraszamy do zapisów na kursy.operon.pl.

 
Ogólnopolski Sprawdzian Kompetencji Trzecioklasisty (OSKT) 2020 

Już po Nowym Roku ruszą zapisy do kolejnej XII edycji OSKT. Nauczyciele ze szkół uczestniczących
w poprzednich edycjach podkreślają, że atutem sprawdzianu organizowanego przez Wydawnictwo Operon jest idea oceniania kształtującego oraz nastawienie na rozwijanie umiejętności uczniów, a nie tylko ich testowanie. Arkusze sprawdzianu są przygotowane tak, aby kompleksowo badać umiejętności zdobyte przez uczniów na I etapie edukacyjnym. Nauczyciele otrzymują narzędzia niezbędne do sprawiedliwego
i efektywnego sprawdzenia prac dzieci. Ich podstawę stanowią karty oceniania kształtującego, które umożliwiają przekazanie precyzyjnej opisowej oceny umiejętności ucznia, ze zwróceniem uwagi na jego słabe i mocne strony. Ma to nie tylko aspekt informacyjny dla rodziców, lecz także motywacyjny
dla ucznia.

Szczegółowy program oraz harmonogram kolejnej edycji już wkrótce!