Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych przypada 3 grudnia. Niech stanie się on szczególną okazją do refleksji o sytuacji osób z niepełnosprawnościami. Celem dnia ustanowionego w 1992 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ jest tworzenie świadomości społecznej, sprzyjającej kształtowaniu u osób sprawnych akceptujących postaw wobec ludzi z rozmaitymi dysfunkcjami.

Każdy inny, wszyscy równi

Jest to dzień szczególny dla osób z niepełnosprawnościami i oraz ich bliskich – 3 grudnia zwraca się uwagę na wyzwania, przed którymi stają każdego dnia. Z okazji Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych warto zadbać o szerzenie postaw akceptacji odmienności, tolerancji i zrozumienia osób z dysfunkcjami, wspierania ich w rozwoju i osiąganiu satysfakcji w życiu. Niepełnosprawność nie może być przyczyną dyskryminacji. Ideą tego świeta jest zwiększenie świadomości publicznej o korzyściach płynących z integracji osób z niepełnosprawnościami w każdym aspekcie życia społecznego oraz zwrócenie uwagi na bariery, z którymi się borykają . Realizacja praw osób z niepełnosprawnościami to likwidacja istniejących przeszkód oraz tworzenie jak najlepszych warunków wsparcia.
 

Więcej nas łączy niż dzieli

Niepełnosprawność jest definiowana jako długotrwale naruszona sprawność fizyczna, umysłowa, intelektualna lub sensoryczna, co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać pełne i skuteczne uczestnictwo w życiu społecznym, na równych zasadach z innymi osobami.

Niektórzy ludzie nie rozumieją osób, które są od nich inne. Nie interesują się osobami z niepełnosprawnościami, przez co nic nie wiedzą o ich codziennym życiu. W takiej sytuacji łatwo o dyskryminowanie, również nieświadome. Jak pisze Joanna Kossewska: Negatywne postawy wobec niepełnosprawnych wynikają z braku doświadczeń i osobistych kontaktów osób sprawnych, braku treningu w zakresie wzajemnej komunikacji, niewykształconych umiejętności zachowania się wobec osób niepełnosprawnych lub też z dezinformacji. Aby temu zapobiegać, powinniśmy uczyć i uwrażliwiać zarówno siebie, jak i innych, przypominać o tym, że osoby z niepełnosprawnościami istnieją i że mają takie same prawa, pragnienia i marzenia jak osoby w pełni sprawne.

Warto w tym miejscu przypomnieć kampanię „Więcej nas łączy niż dzieli...”, która obrazuje prawdę o tym, że świat pełnosprawnych i świat ludzi z niepełnosprawnościami to w wielkim stopniu ta sama rzeczywistość. W moim poczuciu bardzo trudno jest wyznaczyć sztywną granicę. Czy ja sam jestem aż tak „pełnosprawny”, jeśli się mnie porówna z wybitnym naukowcem poruszającym się na wózku? Przecież nie mam tak wybitnego umysłu, za to mam nadwagę, która strasznie utrudnia mi życie. Ujmuję słowo „pełnosprawność” w cudzysłów. Chciałbym, żeby nasza kampania pokazała, iż ludzie bardzo się różnią fizycznie i psychicznie, ale jednocześnie mają wiele ze sobą wspólnego – zarówno jeśli chodzi o codzienne problemy, jak i radości. Mało tego, te problemy, bariery, dotyczą wszystkich. Może nie jeździsz na wózku, ale masz małe dziecko w wózku. I nagle pojawiają się schody... – mówi Jan Domaniewski, współtwórca kampanii.

Może warto z okazji Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych zorganizować w swojej szkole warsztaty sensoryczne, takie jak rysowanie stopą, układanie wieży z drewnianych klocków czy „węża” z domina w rękawicach kucharskich? Tego typu ćwiczenia uwrażliwią uczniów i pokażą im, że wszystkie czynności wykonywane z ograniczoną możliwością ruchów palców nie są proste. Wymagają więcej czasu, wytrwałości, czasami pomocy lub wsparcia drugiej osoby, aby stały się wykonalne. Dla osób z niepełnosprawnościami ważne są zrozumienie, cierpliwość i akceptacja.

Z kolei uwrażliwienie uczniów na problemy osób niewidomych umożliwi zwiedzenie Niewidzialnej Wystawy. To wyjątkowa interaktywna podróż w świat całkowitej ciemności, podczas której można sprawdzić, jak radzić sobie w codziennych sytuacjach bez pomocy wzroku – wyłącznie za pomocą zmysłów słuchu, dotyku i węchu. Przewodnikami wystawy są osoby niewidome lub niedowidzące, wprowadzające odwiedzających w podróż, która może odmienić sposób patrzenia na świat. Czy godzina bycia niewidomym może otworzyć oczy?
 

CieKawa inicjatywa 

Osoby z niepełnosprawnościami mają różne talenty, uczą się, pracują, odnoszą sukcesy. Przykładem są chociażby Spółdzielnie Socjalne, takie jak CIEKAWA Spółdzielnia Socjalna w Gdańsku, prowadząca kawiarnię oraz kuchnię. W ten sposób oferuje miejsca pracy dla dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną wychodzących z Warsztatów Terapii Zajęciowej. Podobne inicjatywy dają szansę na nową jakość życia zatrudnionym osobom z niepełnosprawnościami – stanowią realizację zadań wynikających z Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych w zakresie dostępu do zatrudnienia, prawa do godności i samodzielności. Może zatem warto sprawdzić, czy w Państwa okolicy jest cieKawa okazja, aby nie tylko wypić pachnącą kawę i zjeść pyszne domowe ciasto, ale przede wszystkim dostrzec to, co nas łączy?

Wszyscy jesteśmy tacy sami, choć każdy z nas jest inny. Pamiętajmy i wykazujmy empatię wobec osób z niepełnosprawnościami nie tylko dziś, lecz każdego dnia.

Źródła:

1. Joanna Kossewska, Społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych - postawy i ich determinanty, Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, f. 14, s. 39–59, https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/5864/AF014--03--Spoleczenstwo-wobec-osob-niepelnosprawnych--Kossewska.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 24.11.2021).

2. Beata Trębicka-Postrzygacz, O niepełnosprawności w definicjach i regulacjach prawnych w perspektywie inkluzji społecznej, Student niepełnosprawny. Szkice i rozprawy, vol. 17, 2017, pp. 41–53, https://bazawiedzy.uph.edu.pl/info/article/UPHb2ccf80c06f74e318bf7af537cd7e9ef/#.YZ-UtVXMJQL (dostęp: 24.11.2021).

3. https://niewidzialna.pl/