Poczucie bezpieczeństwa to jedna z najważniejszych ludzkich potrzeb. Przeszkodą w realizacji tej potrzeby jest przemoc rówieśnicza, która może przyjmować różne oblicza. Istnieją sposoby na to, jak zapobiegać konfliktom i zagwarantować uczniom poczucie bezpieczeństwa.

Bezpieczeństwo niejedno ma imię

Bezpieczeństwo w sieci to temat często poruszany w edukacji. Jest niezwykle ważne, aby młodzi ludzie znali różne aspekty korzystania z sieci. W szkołach nie tylko nauczyciele, lecz także specjaliści opowiadają o zagrożeniach płynących z użytkowania internetu i wydaje się, że takich zajęć jest wciąż za mało. Uświadamianie dzieci i młodzieży na temat zagrożeń płynących z użytkowania sieci to z pewnością ważny aspekt wychowania. Pozwala na minimalizowanie cyberprzemocy oraz pokazuje, że anonimowość nie jest przyzwoleniem na hejt. Mimo to jednak nie cichną głosy o przemocy w internecie.

Inny wymiar zapewniania bezpieczeństwa to dbanie o dobrostan uczniów. Okazją do zastanowienia się nad kwestią bezpieczeństwa w szkole była ministerialna debata „Chrońmy dzieci, wspierajmy rodziców”, której przewodniczył Przemysław Czarnek. Rozmawiano o zagrożeniach dla młodzieży i sposobach przeciwdziałania im. Jednym ze sposobów MEiN na wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa w szkole jest przeznaczanie coraz większych środków na wsparcie psychologiczno-pedagogiczne – w 2023 r. ma to być aż 1,9 mld zł na zatrudnienie specjalistów w szkołach ogólnodostępnych. W dobie rosnącej liczby przypadków zaburzeń lękowo-depresyjnych u dzieci i młodzieży dostępność psychologów, terapeutów i pedagogów jest nieoceniona. W jaki sposób można jeszcze zadbać o to, aby młodzi ludzie czuli się bezpiecznie w szkole i poza nią?
 

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Nauczyciele i rodzice często zastanawiają się, jak pomóc dziecku, które doświadczyło przemocy rówieśniczej. Oferują wsparcie – rozmowę, pomoc psychologiczną, swoją obecność. Warto jednak zastanowić się, jak rozładowywać napięcie, zanim dojdzie do eskalacji przemocy.

Sposobem na przeciwdziałanie przemocy rówieśniczej może być wykorzystanie gotowych sposobów praktyków, którzy starają się dbać o relacje w klasie. Obok zwykłej rozmowy, na którą czasami brakuje czasu, dobrym pomysłem jest nauka ćwiczenia wdzięczności czy komplementowania, którego celem jest wzmacnianie pozytywnych relacji między członkami grupy. Dostrzeżenie pierwszych symptomów problemu w klasie jest bardzo trudne, wymaga od nauczyciela i opiekuna uważności oraz bacznej obserwacji. Jest to jednak pierwszy krok do uświadamiania młodym ludziom, w jaki sposób budować relacje, jak rozmawiać i jak rozwiązywać konflikty. Wypracowanie dobrych praktyk może stanowić profilaktykę trudnych i niebezpiecznych sytuacji w przyszłości. Sposoby, które pozwalają na zapobieganie przemocy w klasie, zebrała Danuta Sterna na łamach portalu Oświata.pl. Warto tam zajrzeć – być może znajdą Państwo pomysł na przeprowadzenie ciekawej lekcji w swojej klasie.

Źródła:

1. D. Sterna, Zdążyć przed przemocą rówieśniczą, https://osswiata.ceo.org.pl/2023/03/25/zdazyc-przed-przemoca-rowiesnicza/ (dostęp: 28.03.2023).
2. „Chrońmy dzieci, wspierajmy rodziców” – debata dotycząca bezpieczeństwa dzieci, MEiN, https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/chronmy-dzieci-wspierajmy-rodzicow--debata-dotyczaca-bezpieczenstwa-dzieci (dostęp: 28.03.2023).