Jesper Juul to duński psycholog, terapeuta oraz autor książek dotyczących wychowania dzieci i młodzieży. Podważył słuszność stosowania kar, przemocy fizycznej i psychicznej oraz niestrudzenie podkreślał to, że bezwzględne posłuszeństwo dzieci nie jest wartością nadrzędną. Jest autorem paradygmatu wychowawczego, opierającego się na zaufaniu do kompetencji, które naturalnie posiada każde dziecko.

To szokujące, jak mało czasu mija od chwili, w której zauważymy, że dziecko ma problem, do chwili, w której uznajemy, że dziecko jest problemem – Jesper Juul

Przede wszystkim relacja

W okresie przedświątecznym zdaniem wielokrotnie powtarzanym, słyszanym, będącym również tematem żartów jest: Czy byłeś grzeczny? Niekiedy przez jedno proste zdanie możemy utwierdzić je w przekonaniu o tym, jakie są, nieświadomie przypinając im tym samym popularną etykietę „grzecznego” lub „niegrzecznego” dziecka.

Co właściwie oznacza ten termin? Niegrzeczne dziecko, czyli jakie? Takie, które nie zachowuje się tak, jak chcą tego dorośli? Czego właściwie oczekujemy, kiedy mówimy do dziecka: Bądź grzeczny?

Wielu rodziców zauważa, że wychowanie autorytarne często przynosi skutki odwrotne do zamierzonych i nie poprawia jakości relacji w rodzinie. Podobnie jak leżące na przeciwległym biegunie wychowanie bezstresowe, które także dalekie jest od równowagi i poczucia bezpieczeństwa zarówno dzieci, jak i rodziców.

Jesper Juul wielokrotnie podkreślał, że żadna metoda wychowawcza nie zastąpi autentycznej relacji dorosłego z dzieckiem. W swoich książkach zwraca uwagę na to, że okres dojrzewania dzieci, które jest często wyjątkowo trudnym okresem dla rodziców, wcale nie musi być kojarzone z buntem. Dojrzewanie to naturalny i niezwykle potrzebny okres rozwoju biologicznego, dzięki któremu dziecko staje się dorosłym.

Czy warto zatem usunąć ze swojego języka słowa grzeczny i niegrzeczny? Zamiast etykietowania zachęcamy do wykorzystania poniższych fraz i sprawdzenia, czy pojawiła się zmiana w zachowaniu dziecka:

• Podoba mi się, kiedy…
• Nie mogę zaakceptować takiego zachowania, bo…
• Chcę Ci pomóc w tej sytuacji, pozwolisz mi na to…
• Nie podoba mi się, gdy łamiesz ustalone wcześniej zasady…
• Umówiliśmy się na to, że…
• Chcę tego…
• Lubię to…
• Potrzebuję tego…
• Nie chcę tego…
• Nie lubię tego…
• Nie podoba mi się to…
• Nie zgadzam się na to…

 
Etykietowanie dzieci jako „grzeczne” i „niegrzeczne” nie jest wystarczającą informacją zwrotną, która mogłaby pomóc dziecku w regulacji emocji. Ponadto nie wzmacnia i nie pomaga budować dzieciom pozytywnego obrazu siebie i poczucia własnej wartości. Natomiast wykorzystanie w komunikacji z dzieckiem języka osobistego,o którym pisał Jasper Juul, sprawdzi się w budowaniu relacji, dzięki mówieniu o sobie, swoich potrzebach i emocjach. ­­­
 

Poznawanie siebie nawzajem

Jesper Juul proponuje, aby spojrzeć na wzajemne relacje z różnej perspektywy, poznać i nauczyć się odczytywać nasze wzajemne emocje. W stereotypowym postrzeganiu kontakt z nastolatkiem to ciągłe konflikty, kłótnie, a także silne zaznaczanie swojej odrębności, inności, której dorosły nie chce lub nie potrafi zrozumieć. Istotą mądrego towarzyszenia nastolatkowi jest zbudowanie z nim dobrej, jakościowej relacji, opartej na wzajemnym zaufaniu i szacunku. Psycholog podkreśla, że dla każdego budowanie własnej wartości jest niezwykle ważne i decyduje o jakości naszego życia oraz o charakterze związków z innymi ludźmi. Podsumowując, przytaczamy jeden z cytatów, odnoszący się do relacji z młodzieżą: Kiedy kończą trzynaście-czternaście lat, oczekują od rodziców właściwie tylko jednego: świadomości, że na tym świecie jest jedna albo dwie osoby, które naprawdę akceptują je takimi, jakimi są.

Pozostając w temacie zrozumienia i odczytywania emocji, chcemy zaprosić Państwa już dziś o godz. 18.00 na spotkanie „na żywo”, podczas którego Marta Badowska pomoże wskazać Państwu ważne punkty na mapie pracy z emocjami nastolatków. Jak zapowiada prowadząca – gotowe narzędzia, wspierające budowanie razem z uczniami strategii radzenia sobie z trudnymi emocjami, przydadzą się w każdym gabinecie pedagoga szkolnego i nie tylko!

Webinar jest przeznaczony dla pedagogów szkolnych, terapeutów oraz wszystkich nauczycieli, którzy chcą rozwijać swoje kompetencje emocjonalno-społeczne, budować wartościową relację z uczniami i poszukują narzędzi, metod i gotowych rozwiązań do skorzystania. Aby wziąć udział w spotkaniu, wystarczy zapisać się TUTAJ.

Serdecznie zapraszamy! 

Źródła:

1. http://www.family-lab.pl/jesper-juul/
2. Teresa Tymrakiewicz, Moje dziecko jest niegrzeczne! Czy na pewno?, https://portal.librus.pl/rodzina/artykuly/moje-dziecko-jest-niegrzeczne-czy-na-pewno (dostęp: 10.12.2021).