W dniach 3-10 października Komitet Noblowski ogłasza nazwiska tegorocznych laureatów Nagrody Nobla. Tydzień noblowski to ważny czas dla świata nauki, ale nie tylko. Niezmiennie od ponad stu lat Nagroda Nobla ogromne emocje. Po raz pierwszy wręczono je w 1901 roku. Tydzień noblowski to czas, kiedy - w oczekiwaniu na werdykt Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk - Sztokholm staje się światową stolicą nauki. Dziś poznamy nazwisko lub nazwiska ostatniego laureata w dziedzinie ekonomii.

Nagroda Nobla 2022

Alfred Nobel w swoim testamencie zapisał cały majątek na potrzeby fundacji, która miała po jego śmierci honorować dokonania w pięciu dziedzinach: chemii, fizyce, fizjologii lub medycynie, literaturze oraz działaniach na rzecz pokoju. W roku 1968 Bank Szwedzki ustanowił nagrodę im. Alfreda Nobla również w dziedzinie ekonomii. Od poniedziałku 3 października ogłaszano nazwiska kolejnych laureatów.

Laureaci Nagrody Nobla 2022:

• w dziedzinie fizjologia lub medycyna: prof. Svante Pääbo. Komitet Noblowski nagrodził go za „zsekwencjonowania genomu neandertalczyka, wymarłego krewnego współczesnych ludzi. Dokonał także sensacyjnego odkrycia nieznanego wcześniej hominida – denisowianina”;
• w dziedzinie fizyki: Alain Aspect, John F. Clauser i Anton Zeilinger, zostali uhonorowani za „eksperymenty z kwantowym splątaniem fotonów, ustalenie naruszenia nierówności Bella i pionierskie dokonania w dziedzinie informatyki kwantowej”; 
• w dziedzinie chemii: Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal i K. Barry Sharpless. Komitet Noblowski nagrodził ich za rozwój „chemii kliknięć” i chemii bioortogonalnej;
• w dziedzinie literatury: Annie Ernaux, francuska pisarka doceniona za „za odwagę i kliniczną przenikliwość, z jaką odkrywa korzenie, alienacje i zbiorowe ograniczenia osobistej pamięci”;
• Pokojowa Nagroda Nobla: została przyznana Alesiowi (Alaksandrowi) Bialackiemu - białoruskiemu działaczowi społecznemu, politykowi i obrońcy praw człowieka oraz dwóm organizacjom: rosyjskiemu stowarzyszeniu Memoriał i ukraińskiemu Centrum Wolności Obywatelskich. Wybór laureatów jest uhonorowaniem i wsparciem dla wszystkich ludzi dobrej woli walczących w Białorusi i Rosji o prawa człowieka, praworządny ład demokratyczny, a w Ukrainie – o udokumentowanie zbrodni wojennych na ludności cywilnej i jeńcach pojmanych przez rosyjskiego agresora. „Podjęli niezwykły wysiłek, aby udokumentować zbrodnie wojenne, przypadki łamania praw człowieka i nadużyć władzy. Wspólnie ukazują znaczenie społeczeństwa obywatelskiego dla pokoju i demokracji".
• w dziedzinie nauk ekonomicznych: poznamy już dziś – 10 października.

 
Wręczenie Nagród Nobla odbywa się corocznie 10 grudnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla. Dziś po raz ostatni będzie można obejrzeć relację z ogłoszenia tegorocznych laureatów Nagrody Nobla, a także posłuchać dyskusji dotyczącej werdyktów oraz komentarzy ekspertów z Uniwersytetu Warszawskiego. Wydarzenia odbywają się w ramach kolejnej edycji Tygodnia Noblowskiego, organizowanego przez Centrum Współpracy i Dialogu UW. Transmisje i komentarze ekspertów dostępne są TUTAJ.

Źródła:

1. Nagroda Nobla dla twórcy paleogenomiki, Prof. Marek Sanak, Wszystko Co Najważniejsze, https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-marek-sanak-nagroda-nobla-dla-tworcy-paleogenomiki/, (dostęp:10.10.2022).
2. https://www.nobelprize.org/ (dostęp: 06.10.2022).
3. https://cwid.uw.edu.pl/projekt/tydzien-noblowski/ (dostęp: 06.10.2022).
4. Igor Szulim, Nagroda Nobla 2022: pełna lista laureatów. Kto zwyciężył w poszczególnych kategoriach?, National Geographic Polska, https://www.national-geographic.pl/artykul/nagroda-nobla-2022-wszyscy-laureaci-kto-wygral-w-poszczegolnych-kategoriach-fizyka-chemia-medycyna-literatura-pokojowa-nagroda#Nagroda+Nobla+2022%3A+medycyna, (dostęp: 06.10.2022).