Silnie zakorzeniona tendencja do oceniania w szkole nie traci prowadzenia w wyścigu ku lepszej edukacji. Pochwała i związana z nią podniesiona samoocena ucznia mogą zdziałać więcej niż najlepsze stopnie.

Nieoceniania trzeba nauczyć 

Odejście od stawiania stopni jest procesem skomplikowanym. Wiele lat praktyki w stosowaniu skali 1–6 w kontekście nagród i kar w szkole trudno zredukować jednym ruchem. Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele są przyzwyczajeni do systemu, który wymusza ocenienie bieżących postępów ucznia. Tego rodzaju bazowanie na motywacji zewnętrznej nie jest skutecznym sposobem na długofalowe oddziaływania wychowawcze.

Opierając się na tendencjach kreowanych przez topowych edukatorów, niektóre szkoły próbują stosować nieco zmienione formy oceniania. Takie stopniowe modyfikowanie metod jest znacznie lepsze od rewolucji. W odpowiednim tempie harmonijnie wprowadza się zmiany, które mają służyć docenianiu ucznia i jego wysiłku. Przykładem może służyć choćby VI Liceum Ogólnokształcącego im. Hugona Kołłątaja w Lublinie, gdzie zrezygnowano ze stawiania ocen niedostatecznych w trakcie realizowania podstawy programowej. Tym sposobem wszystkie strony zaangażowane w edukację uczą się, jak pracować na zasobach ucznia i doceniać jego wkład pracy. Uczniowie trenują odpowiedzialność za własne kształcenie, co zaowocuje nie tylko w szkole, lecz także w ich dorosłym życiu.
 

Nagany nie są skuteczne

Nie tylko obserwacje niezwykłych przemian uczniów czy „trudnych” klas, lecz także wyniki badań potwierdzają, że to docenianie stanowi prawdziwy potencjał. Mądrze skonstruowana pochwała, która rzeczowo i konkretnie wskazuje obszary postępu ucznia w danej dziedzinie, okazuje się najbardziej skutecznym narzędziem w długofalowo rozumianym procesie kształcenia i wychowania. Z badań wynika ponadto, że wraz z odpowiednio i celnie nakierowanym docenieniem ucznia, redukcji ulegają jego zachowania negatywne czy destrukcyjne. Spadek niepożądanych sytuacji szkolnych o połowę wydaje się niedoścignionym celem wielu placówek. Taki efekt może pojawić się jako wartość dodana do zmiany postrzegania uczniów w procesie edukacji i wprowadzenia zwiększonej proporcji pochwał w stosunku do nagan.

Specjaliści podkreślają, że szczególnie w kontekście naturalnego rozwoju młodego człowieka i nastoletniej tendencji do podważania autorytetów, docenianie daje nieporównywalnie lepsze efekty. O tym, jak mądrze stosować pochwałę, aby była skuteczna, mogą Państwo przeczytać w tekście Danuty Sterny w portalu Edunews.

Źródła:
Danuta Sterna, Moc chwalenia, https://www.edunews.pl/narzedzia-i-projekty/narzedzia-edukacyjne/5633-moc-chwalenia (dostęp: 09.11.2021).
MK, Uczniowie lubelskiego liceum nie dostają jedynek…, https://www.edziecko.pl/starsze_dziecko/7,79351,27782693,uczniowie-lubelskiego-liceum-nie-dostaja-jedynek-ocena-niedostateczna.html (dostęp: 09.11.2021).