Pesymizm, nastroje depresyjne, trudności w przepracowaniu emocji – to codzienność wielu uczniów i uczennic. Zaburzenia nastroju i anhedonia nie tylko utrudniają funkcjonowanie młodzieży, lecz także wymagają natychmiastowej reakcji dorosłych.

Alarmujące statystyki 

Jak podają badacze, statystyki Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wskazują na rosnący odsetek symptomów depresji i zaburzeń nastroju u coraz młodszych dzieci. Nawet jedna czwarta populacji przed osiągnięciem pełnoletności może mieć za sobą epizod depresyjny, a wyniki badań przeprowadzonych w Polsce wskazują, że ten odsetek może sięgać nawet 54%. Wzrastająca lawinowo liczba zamierzonych samouszkodzeń ciała oraz prób samobójczych przy jednoczesnym spadku progu wiekowego to dane budzące niepokój.

Bardzo często spektrum objawów depresji pojawia się już u dzieci około dziewiątego roku życia. Zdaniem specjalistów z dziedziny psychiatrii obniżony nastrój, zaburzenia zachowania i emocji, celowe samookaleczanie, a także na przykład nadwrażliwość na krytykę i poczucie osamotnienia są wyraźnymi wskaźnikami „wołania o pomoc”. Osoby nieradzące sobie z napięciem, nagromadzonymi trudnymi emocjami i lękami, często drażliwe, przemęczone i apatyczne nie potrafią w inny sposób zakomunikować potrzeby uzyskania natychmiastowego wsparcia ze strony osób dorosłych. Oczekiwanie realnej i namacalnej pomocy krzyżuje się z przytłoczeniem i poczuciem niezrozumienia, co opóźnia decyzję zwrócenia się do specjalisty.
 

Ostrożne przyzwolenie na trudne emocje 

Wszystkie fazy radzenia sobie z sytuacją kryzysową mogą generować trudne emocje, lęki czy poczucie bezradności. Naturalność tego procesu wymaga dużej wrażliwości na osoby w najbliższym otoczeniu. Przyzwolenie na to, aby trudne emocje wybrzmiały, jest elementem niezbędnym do zachowania równowagi. Młodzież nie zawsze ma możliwość odpowiednio przepracować ten temat.

Edukacja na temat pierwszej pomocy emocjonalnej powinna być realizowana już w szkołach podstawowych. Zarówno próby samobójcze niezakończone śmiercią, jak i śmiertelne mogą wywołać traumę nawet u dwudziestu osób z otoczenia osoby podejmującej się zamachu na swoje życie i zdrowie. Suicydolodzy, czyli specjaliści zajmujący się tematyką samobójstw, są zdania, że zrozumienie trudności, z jakimi zmaga się osoba w kryzysie, stanowi klucz do udzielenia jej odpowiedniego wsparcia i być może –  do uratowania życia. Czynniki ryzyka i najważniejsze wskazówki w profilaktyce zachowań samobójczych opisują na swojej stronie autorzy portalu Życie Warte Jest Rozmowy. Gorąco zachęcamy do zapoznania się z zamieszczonymi tam materiałami.

Źródła:

1. Życie Warte Jest Rozmowy, https://zwjr.pl/, (dostęp: 16.03.2022).
2. Iwona Koszewska, Przeciwdziałanie depresji,próbom samobójczym i samobójstwom, https://www.ore.edu.pl/wp-content/plugins/download-attachments/includes/download.php?id=6921 (dostęp: 16.03.2022).