Tu i teraz – sposoby na świadomy i efektywny odpoczynek
29/05/2023Za chwilę wybrzmi ostatni dzwonek i nauczyciele, nauczycielki oraz uczniowie i uczennice będą mogli udać się na zasłużony odpoczynek. Jak odpoczywać, żeby wypoczywać, mieć więcej energii niż kiedykolwiek i odczuwać spokój? Warto zadbać o swój dobrostan i zastosować kilka popularnych praktyk: czas bez ekranów, warsztaty uważności i shinrin yoku.
Wszyscy pracujący i uczący się w szkole są narażeni na przebodźcowanie. Dodatkowo dzieci i dorośli spędzają coraz więcej czasu przed ekranem. To wszystko negatywnie wpływa na zdrowie. Problemy ze snem, pamięcią czy koncentracją, a nawet depresja czy zaburzenia odżywiania – to tylko niektóre z negatywnych skutków ciągłego używania ekranów i przebywania w świecie wirtualnym.
Wakacje offline, bez telefonu i innych ekranów
Gra w zbijaka, w gumę, w kapsle, dwa ognie, podchody… Coraz więcej miejsc oferuje kolonie czy obozy bez ekranów. To nowy-stary hit, w którym socjalizacja, gry z dawnych czasów i pobyt na świeżym powietrzu odgrywają główne role. Cel jest jeden: oderwać się od technologii, odpocząć od internetu, mediów społecznościowych, zdobyć nowe doświadczenia, nawiązać kontakty społeczne i spędzić czas aktywnie.
Kolonie bez ekranów to propozycja dla dzieci, ale także dorośli mogą pójść w ich ślady i spróbować takiego rodzaju odpoczynku. Choć dla większości dorosłych nie jest możliwe całkowite zaprzestanie korzystania ze smartfonu czy komputera, to ten czas można ograniczyć do niezbędnego minimum. Warto to zrobić dla siebie i dać sobie przestrzeń na bycie w chwili obecnej, bez śledzenia tego, co dzieje się w świece wirtualnym.
Mindfulness – akceptacja i bycie w chwili obecnej
Edukacja wiąże się z ogromną aktywnością, działaniami wielozadaniowymi oraz analizą przeszłych i przyszłych zachowań. Na ratunek przeciążonym uczniom i nauczycielom przychodzi praktyka uważności.
Jeden z twórców treningu uważności – Jon Kabat-Zinn – tłumaczy uważność jako „(…) szczególny rodzaj uwagi: świadomej, skierowanej na chwilę obecną i nieosądzającej”. Aby go rozpocząć, warto zacząć od najbardziej znanej praktyki – Mindfulness Based Stress Reduction. Trening polega na wykonywaniu określonych technik medytacyjnych: skupieniu się na oddechu, na odczuciach fizycznych całego ciała, powolnych ćwiczeniach fizycznych, obserwowaniu własnych emocji oraz swoich reakcji w relacji z ludźmi.
Istnieją oddzielne warsztaty dla dorosłych oraz dla dzieci i młodzieży. Praktyka uważności daje gotowe narzędzia i wprowadza zdrowe nawyki radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami. Wpływa tym samym pozytywnie na umysł, sprzyjając koncentracji, pamięci i pracy z emocjami.
Jak ćwiczyć uważność? Tutaj znajdą Państwo proste techniki: https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/uwaznosc-cwiczenia.
Kąpiel leśna na pozbycie się stresu
Uważność można praktykować także dzięki świadomemu przebywaniu w lesie. Warto wręcz zanurzyć wszystkie zmysły w atmosferze lasu w celu odprężenia i uzyskania pozytywnych korzyści dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Ten rodzaj uważności nazywany jest przez ekspertów shinrin yoku – kąpiel leśna. Tutaj także należy skupić się na chwili obecnej, ale cała uwaga powinna być przeniesiona na przyrodę i relację z nią.
Shinrin yoku powstało w Japonii jako odpowiedź na negatywne skutki urbanizacji. To nie jest zwykły spacer po lesie, a odbudowanie połączenia z naturą, dzięki któremu m.in.:
- obniża się poziom stresu;
- wzmacnia się układ odpornościowy;
- przywrócone zostaje poczucie piękna;
- mózg i układ nerwowy mają okazję prawdziwie wypocząć;
- normalizuje się ciśnienie krwi;
- poprawiają się zdolności poznawcze i pamięć;
- polepsza się długość i jakość snu;
- rośnie poziom energii.
Skuteczna regeneracja po roku szkolnym
Specjaliści ostrzegają – umysł nie może być stale pobudzony. Dlatego cyfrowy detoks, praktyka uważności czy shinrin yoku to odpowiedzi na zapotrzebowanie współczesnego świata. Coraz więcej jest dostępnych w Polsce ofert wycieczek bez ekranów, ośrodków mindfulness czy przewodników kąpieli leśnych. Nie tylko kuszą pięknymi opisami, lecz także rzeczywiście wspierają dobrostan osób, które się na nie decydują. Warto wypróbować je na własnej skórze i zregenerować siły po dziesięciu miesiącach intensywnej szkolnej pracy.
Źródła:
- Alina Kowalska, Nomofobia – nie ma życia bez telefonu?, https://horyzonty.info/nomofobia---nie-ma-zycia-bez-telefonu- (dostęp: 24.05.2023 r.).
- Uważność. Skup się na tu i teraz, https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/uwaznosc-skup-sie-na-tu-i-teraz (dostęp: 24.05.2023 r.).
- Eryk Ołtarzewski, Psychoedukacja dzieci i młodzieży w oparciu o trening uważności, https://psychologiawpraktyce.pl/artykul/psychoedukacja-dzieci-i-mlodziezy-w-oparciu-o-trening-uwaznosci (dostęp: 24.05.2023 r.).
- Leśne Zanurzenie, https://lesnezanurzenie.pl/kapiele-lesne/ (dostęp: 25.05.2023 r.).
- Kąpiele Leśne, https://shinrinyoku.pl/ (dostęp: 25.05.2023 r.).