Rozpoczęcie rozmowy z rodzicami może być zadaniem niełatwym dla obu stron. Często trudno jest zrozumieć problem, gdy emocje sięgają zenitu, a między stronami brakuje zaufania. Jak nawiązać dialog, gdy opiekunowie nie zauważają istotnych problemów lub wręcz je wypierają?

Zrozumienie i akceptacja

Rodzice mogą nie zawsze być świadomi problemów, przez które przechodzi ich dziecko. Może im brakować akceptacji i zrozumienia. W rezultacie komunikacja między nauczycielami a rodzicami bywa napięta i niewygodna. Rozpoczęcie rozmowy z rodzicami na temat problemów, z jakimi zmaga się ich dziecko, może być trudne. Ważne jest wczucie się w dynamikę relacji między rodzicami a ich dziećmi, aby możliwe stało się ułatwienie rozmów, które doprowadzą do poprawienia komunikacji wszystkich zaangażowanych stron. Łatwo popaść w frustrację, gdy brakuje zrozumienia dla przedstawianego problemu lub gdy uczestnicy rozmowy czują, że ich emocje czy obawy są ignorowane.

Ważne jest, aby unikać eskalacji konfliktu przez znajdowanie sposobów wyrażania swoich uczuć bez konfrontacji. Budowanie zaufania i zrozumienia między rodzicem a dzieckiem jest pomocne w zapobieganiu nieporozumieniom oraz stworzeniu pozytywnego środowiska do komunikacji. Skorzystanie z pomocy specjalisty (np. mediatora) w razie potrzeby może być również korzystne i ułatwić rozwiązanie innych problemów, które czasami ujawniają się podczas rozmowy. Wchodząc w dialog z rodzicem, warto mieć dużą uważność na relacje panujące w rodzinie. Spotkanie powinno się rozpocząć z otwartością i zrozumieniem dla rodzica, który może nie mieć odpowiedniej wiedzy czy kompetencji do tego, aby rozmawiać dojrzale i konstruktywnie.
 

Sprawdzone strategie

Każdy, mając przed sobą wyzwanie związane z rozmową z rodzicem, u którego można spodziewać się oporowania i braku zrozumienia dla przedstawianego problemu, musi wziąć pod uwagę kilka uniwersalnych wskazówek. Prowadzenie skomplikowanego dialogu zawsze powinno odbywać się osobiście i na osobności. Rozmowa przez telefon może dotyczyć tylko ustalenia terminu spotkania, a cały problem należy wyłożyć już twarzą w twarz. Przy tym niezwykle istotne jest zarezerwowanie sobie odpowiedniego czasu na rozmowę przez obie strony. Pośpiech i zerkanie na zegarek w czasie rozmowy nie będą sprzyjać rozwiązaniu problemu. To tym bardziej złożone, jeżeli pojawią się trudne emocje, co jest niewykluczone, szczególnie przy skomplikowanym problemie lub niskiej świadomości rodzicielskiej.

Może się tak zdarzyć, że rodzic nie będzie potrafił ze spokojem przyjąć informacji o nieprawidłowościach związanych z rozwojem czy zachowaniem swojego dziecka. Może również okazać się, że niepewność swojego działania i niedostateczna wiara we własne siły i skuteczność będą stawiały rodzica w pozycji roszczeniowej. Zrozumienie, że za takim zachowaniem najczęściej stoją niezaspokojone potrzeby, na pewno pomoże utrzymać nerwy na wodzy oraz prowadzić rozmowę ze spokojem. Wypunktowanie wcześniej argumentów oraz lista tematów do przepracowania na pewno usprawnią proces. Należy przy tym pamiętać, że życzliwe nastawienie będzie sprzymierzeńcem dobrze rozwiązanego problemu.

Trudne rozmowy z rodzicami niekiedy zdarza się odkładać na potem. Niestety często to właśnie niezwłoczne działanie i natychmiastowa reakcja są konieczne do skutecznego rozwiązania problemów. Organizując spotkanie z rodzicami, warto zwrócić uwagę na to by, podczas rozmowy słuchać aktywnie i wyrażać empatię względem ucznia. Należy pamiętać, aby:

• przyjąć otwartą postawę,
• utrzymywać kontakt wzrokowy,
• słuchać uważnie, nie przerywać rozmowy, zadawać pytania otwarte – wymuszające dłuższą odpowiedź niż „tak/nie”,
• upewniać się, we wzajemnym zrozumieniu i parafrazować wypowiedź drugiej strony,
• skupić się na faktach i konkretach,
• nie wyciągać pochopnych wniosków,
• okazać troskę o zaistniałą sytuację i przedstawić plan naprawczy, sposób rozwiązania problemu,
• skupić się na dobru dziecka i je podkreślać,
• dać rozmówcy przestrzeń na wyrażenie emocji,
• poradzić się opiekuna w kwestii rozwiązania konfliktu.

 
Elementów ważnych dla przeprowadzenia trudnych dialogów jest wiele. O czym jeszcze warto pamiętać? Mówią o tym Małgorzata Pruś, pedagożka, eduatorka i doradczyni zawodowa w artykule dla Głosu Pedagogicznego oraz Magdalena Celuch na łamach portalu epedagogika.pl. Temat współpracy z rodzicami został również poruszony przez Oktawię Gorzeńską na łamach kursu „Zarządzanie szkołą: Jak budować współpracę w szkole?”, który jest dostępny na platformie Mobilna Szkoła TUTAJ.

Źródła:

1. Małgorzata Pruś, Jak skutecznie rozmawiać z rodzicami, kiedy nie zauważają oni problemów dzieci?, https://www.glospedagogiczny.pl/artykul/jak-skutecznie-rozmawiac-z-rodzicami-kiedy-nie-zauwazaja-oni-problemow-dzieci (dostęp: 15.02.2023).
2. Magdalena Celuch, Roszczeniowy i agresywny rodzic – jak z nim rozmawiać?, https://epedagogika.pl/wspolpraca-z-rodzicami/roszczeniowy-i-agresywny-rodzic-jak-z-nim-rozmawiac-2263.html (dostęp: 15.02.2023).
3. Oktawia Gorzeńska, Zarządzanie szkołą: Jak budować współpracę w szkole?,https://mobilnaszkola.operon.pl/rd/course/view.php?id=42, (dostęp: 15.02.2023).