Matura jest dla wielu uczniów wydarzeniem bardzo stresującym. Spośród wszystkich jej elementów najwięcej stresu przysparza im egzamin ustny z języka polskiego. Mimo że punktacja za ten egzamin nie jest wliczana
do ostatecznego wyniku maturalnego i nie wpływa znacząco na ich przyszłość, matura ustna jest jednak nie lada wyzwaniem.

Przygotowanie merytoryczne

Pytania na maturze ustnej obejmują znajomość motywów występujących w literaturze i sztuce, a także wiedzy dotyczącej zagadnień z zakresu komunikacji i językoznawstwa.

Zadania z komunikacji to z reguły krótkie teksty o zjawiskach językowych oraz polecenie, aby omówić dany fragment, zająć stanowisko wobec treści w nim przedstawionych oraz powołać się na dowolny, na ogół tylko jeden, tekst kultury. Zanim postawimy maturzystę przed pytaniem na przykład o to, jak się zmieniała polszczyzna, warto uświadomić mu, że nie musi szukać specjalistycznej wiedzy, lecz może się powołać na swoje codzienne doświadczenia: czy jego babcia zawsze rozumie używane przez niego słowa lub czy rozmawia z kolegami w ten sam sposób, jak
z nauczycielem przy tablicy?

Umiejętności językowe kojarzą się uczniom głównie z gramatyką. Z tego względu bardziej skomplikowane pytania z wiedzy o języku stanowią dla nich dużą trudność. Dlatego niezwykle ważne jest, by szczegółowo omówić przykładowe pytania językowe, które mogą się pojawić na egzaminie ustnym, i podejść do nich w sposób praktyczny.

Przygotowanie psychologiczne

Poza aspektem merytorycznym uczniowie potrzebują wsparcia w pokonaniu lęku przed wystąpieniem przed komisją egzaminacyjną. Istnieje wiele technik niwelujących napięcie towarzyszące odpowiedzi ustnej oraz pomagających uczniowi kontrolować stres. Bez opanowania tych umiejętności nawet najlepiej przygotowany merytorycznie maturzysta nie będzie w stanie zdawać egzaminu, stojąc przed komisją.

„Zdanie powtórzone na głos pięć razy pozostaje w pamięci powtarzającego”. Ta oczywista prawda ma praktyczne zastosowanie w przypadku matury ustnej. Można zachęcić uczniów, aby w domu kilkakrotnie odpowiadali na głos na to samo pytanie maturalne. Za każdym razem zrobią to zapewne nieco inaczej, ale ważne, aby w każdą wypowiedź wplatali najistotniejsze zdania, które pomogą im ostatecznie udzielić poprawnej odpowiedzi. Pytania maturalne mają to do siebie, że są do siebie podobne, dotyczą tych samych motywów, podobnych zagadnień językowych, lecz są sformułowane odmiennie. Mając wielokrotnie przećwiczone podstawowe typy zadań, uczeń nawet w warunkach stresowych będzie mógł czerpać z utrwalonych pamięci sformułowań.

Zachęcamy do skorzystania z narzędzi przygotowanych z myślą o nauczycielach przygotowujących uczniów do egzaminu ustnego z języka polskiego:

– kurs internetowy „Oswoić maturę ustną z języka polskiego – praktyczny warsztat, cz. 2” dostępny dla nauczycieli ze szkół biorących udział
w Próbnej Maturze z Operonem

– kurs internetowy „Jak pomóc uczniom zdać egzamin gimnazjalny i maturalny. Praktyczny warsztat motywacyjny i narzędziowy”
(druga edycja)

– przykładowe zestawy pytań do matury ustnej dostępne do pobrania na stronie www.gieldamaturalna.pl/poradnia