1 września 2025 r. weszła w życie duża nowelizacja Karty Nauczyciela. Wskutek zmian nauczyciele mogą stracić wynagrodzenie za niezrealizowane nie ze swojej winy godziny ponadwymiarowe. Związkowcy chcą uregulować tę kwestię – nauczycielom należy się wynagrodzenie także za gotowość do pracy w przydzielonych godzinach.

Brak wynagrodzenia za przydzielone godziny, gdy zajęcia się nie odbyły?

Wątpliwości związkowców dotyczą zapisu znowelizowanych przepisów Karty Nauczyciela. Wynika z nich, że nauczyciel otrzyma wynagrodzenie tylko za: przydzielone i zrealizowanegodziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych. Zgodnie z art. 35 ust. 3e KN nauczycielowi przysługuje wynagrodzenie za niezrealizowane z jego winy godziny ponadwymiarowe tylko wówczas, gdy zrealizował w tym samym dniu przydzielone godziny zajęć wychowawczych lub opiekuńczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów.

→ Jak podkreślają związkowcy, problem pojawia się w sytuacji, gdy lekcja nie odbędzie się nie z winy nauczyciela. Chodzi np. o sytuację, gdy nauczyciel jest w szkole w czasie przydzielonych godzin i jest gotowy do pracy, ale uczeń nie przyszedł (np. zajęcia rewalidacyjne) lub gdy nie ma całej klasy, bo odbywa właśnie np. lekcję muzealną.

Okazuje się, że wg pewnej powielanej interpretacji nauczyciel, który zechce pojechać na wycieczkę (świadomie podejmując się przecież wolontaryjnej w dużej części pracy), albo taki, który zechce podjąć trud działania edukacyjnego, żeby pójść z młodzieżą na lekcję muzealną, pozbawi koleżanki i kolegów z pokoju nauczycielskiego należnego im wynagrodzenia. (…) Trudno było wymyślić bardziej wyrafinowany sposób na zniechęcenie nauczycieli do wycieczek i różnych wyjść– komentuje Anna Schmidt-Fic z grupy Protest z Wykrzyknikiem.

Kiedy mówimy o gotowości do pracy?

KSOiW „Solidarność” zwraca uwagę, że gotowość do pracy istnieje wówczas, gdy spełnione są łącznie:

  • zamiar wykonania pracy,
  • realna możliwość jej wykonania,
  • zewnętrzny i niebudzący wyraz woli jej świadczenia,
  • pozostawanie w dyspozycji podmiotu zatrudniającego przez cały czas niemożności wykonania tej pracy.

 
(Na podstawie wyroku Sądu Najwyższego z 9.05.1959 r., II CR 262.59.)

Związkowcy apelują do MEN

W kwietniu KSOiW „Solidarność” skierowała do ministry Barbary Nowackiej pismo zwracające uwagę na to, że nowe przepisy KN ograniczają wypłatę za godziny ponadwymiarowe wyłącznie do przydzielonych i faktycznie zrealizowanych zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych.

W praktyce oznacza to zmniejszenie pensji nauczycieli – niezależnie od tego, że byli gotowi do pracy, a lekcje nie odbyły się np. z powodu wycieczki klasowej – podkreśla KSOiW „Solidarność”.

Związkowcy ponowili apel do MEN i wystosowali „Pismo interwencyjne”. „Solidarność” oświatowa wnosi w nim o: pilne przygotowanie przepisów do Karty Nauczyciela, które unormują sytuację nauczycieli szkół artystycznych i nauczycieli, których klasa pojechała m.in. na wycieczkę szkolną, a nauczycielowi nie zostają przydzielone żadne zajęcia w tym dniu. Związkowcy podkreślili, że brak działań ze strony MEN uznają za celowe działanie na szkodę nauczycieli.

Wiceprezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Urszula Woźniak w rozmowie z „Gazetą Wyborczą” przypomniała, że ZNP również w kwietniu, czyli na etapie opiniowania projektu nowelizacji Karty Nauczyciela, wskazywał potrzebę: przywrócenia zapisu z Karty Nauczyciela, który został usunięty w 1992 roku i mówił o tym, że nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, jeśli był w pracy, ale lekcje nie odbyły się nie z jego winy.

Jaka jest odpowiedź MEN?

Po spotkaniu z przedstawicielami Związku MEN zadeklarowało:

  • korektę przepisów dotyczących sposobu rozliczania zajęć rewalidacyjnych,
  • wydanie komunikatu dotyczącego sposobu rozliczania godzin ponadwymiarowych po nowelizacji KN.

 
Kolejne spotkanie odbyło się 8.10. MEN podtrzymuje, że zamierza wydać ten komunikat w najbliższych dniach.

 

Źródła:

  1. https://znp.edu.pl/spotkanie-dot-godzin-ponadwymiarowych/ (dostęp: 9.10.2025 r.).
  2. Pismo interwencyjne KSOiW „Solidarność”,https://solidarnosc.olsztyn.pl/pismo-interwencyjne-ksoiw-nszz-solidarnosc-z-30-09-2025-r/(dostęp: 8.10.2025 r.).
  3. Godziny ponadwymiarowe – postulat ZNP, https://znp.edu.pl/godziny-ponadwymiarowe-postulat-znp/amp/ (dostęp: 8.10.2025 r.).
  4. Konferencja prasowa ZNP, https://www.facebook.com/reel/687352693804658 (dostęp: 8.10.2025 r.).
  5. Komunikat na Facebooku KSOiW „Solidarnosć”, https://www.facebook.com/photo?fbid=1219541966875373&set=a.445790554250522 (dostęp: 8.10.2025 r.).
  6. Nauczyciele ze zmniejszoną pensją. Za te godziny już nie ma wynagrodzenia, https://edukacja.dziennik.pl/aktualnosci/artykuly/9932301,nauczyciele-ze-zmniejszona-pensja-za-te-godziny-juz-nie-ma-wynagrodzenia.html (dostęp: 8.10.2025 r.).
  7. Post Anny Schmidt-Fic z grupy Protest z Wykrzyknikiem, https://www.facebook.com/photo?fbid=1226710866155776&set=a.658486502978218 (dostęp: 8.10.2025 r.).