Potrzebę zachowania życiowej harmonii i równowagi określa się jako work-life balance (WLB). Obecnie to bardzo popularne określenie oznaczające stan, w którym wszystkie sfery naszego życia pozostają w równowadze i wzajemnie się uzupełniają. To pojęcie nierozłącznie wiąże się z poczuciem wewnętrznego dobrostanu. Podejście work-life balance nie jest nowe – praktykowano je już w starożytności. W Europie ta koncepcja pojawiła się jednak dopiero pod koniec lat 70. XX wieku. Obecne tempo życia, stres i praca zdalna sprawiają, że osiągnięcie równowagi jest coraz trudniejsze. Dlatego potrzeba budowania świadomości i dobrych nawyków w tym zakresie jest dziś niezwykle ważna. 

 

Umiejętność zarządzania sobą w czasie przeciwdziała wypaleniu zawodowemu oraz pracoholizmowi. Z artykułu dowiedzą się Państwo, jakie korzyści niesie za sobą WLB, na co zwrócić uwagę w codziennym życiu i co pozwoli na utrzymanie stanu równowagi między sferą prywatną a zawodową. 
 

Zarządzanie sobą w czasie

Badania naukowe dotyczące efektywności pracy wskazują, że osoby, które pracują więcej i dłużej, wcale nie są wydajniejsze, ponieważ wraz ze zmęczeniem spada poziom ich zaangażowania i kreatywności. Kluczem do sukcesu nie jest to, by pracować dłużej i ciężej, lecz to, aby pracować efektywniej.Czy tego chcemy, czy nie, nasza praca wpływa na życie prywatne, a narzędzia WLB stoją na straży zachowania równowagi między tymi światami. Anna Kiełczewska – wychowawczyni, nauczycielka i trenerka rozwoju osobistego – wśród korzyści work-life balance wymienia:

  • odpoczynek i regenerację ciała i umysłu,
  • więcej energii do działania (tzw. naładowane baterie),
  • większą odporność na stres,
  • poczucie bezpieczeństwa (wsparcie rodziny i przyjaciół),
  • wyższą motywacja do pracy i wydajność,
  • zadowolenie z życia,
  • lepsze relacje.
     

Mimo dostępu do wielu udogodnień, począwszy od sprzętów domowych, szybkich i wydajnych komputerów, internetu, smartfonów, wielu nowoczesnych aplikacji i innych wynalazków, które miały pomóc zaoszczędzić nam cenny czas i zmniejszyć ilość pracy, czasami możemy mieć wrażenie, że te „ułatwienia” jedynie zwiększają tempo naszego życia. Coraz bardziej brakuje nam czasu na życie prywatne i zasłużony odpoczynek. Wszechobecny multitasking oraz pracoholizm często prowadzą do wypalenia zawodowego. Wśród sygnałów ostrzegawczych, które powinny zwrócić naszą uwagę, znajdziemy m.in.:

  • przemęczenie,
  • bóle głowy, pleców, nawracające przeziębienia,
  • zaburzenia snu, łaknienia,
  • problemy z koncentracją i pamięcią,
  • skłonność do irytacji, wybuchowość,
  • poczucie, że nie jest się wystarczająco dobrym,
  • konflikty, obwinianie otoczenia,
  • mała efektywność pracy w porównaniu z włożonym wysiłkiem i zainwestowanym czasem,
  • myślenie o pracy w wolnym czasie,
  • wykonywanie obowiązków zawodowych w wolnym czasie (wieczory, weekendy, urlop),
  • potrzeba coraz większej ilości czasu na odpoczynek,
  • zaniedbywanie rodziny,
  • rezygnacja z zainteresowań na rzecz pracy.

 

jak odnalezc rownowage

Work-life balance pod lupą 

Praca zdalna zaciera nauczycielom granicę między życiem zawodowym i prywatnym. Zachęcamy, by zadać sobie klika pytań dotyczących naszych codziennych postaw i w porę zidentyfikować obszary newralgiczne, mogące prowadzić do wypalenia zawodowego, stojące jednocześnie w opozycji do założeń WLB.

  1. Czy uważasz, że za dużo pracujesz? Bierzesz na siebie coraz więcej obowiązków? Myślisz o swoich uczniach i to dla nich ciągle poprawiasz scenariusze lekcji, poszukujesz nowatorskich metod, wymyślasz oryginalne zadania? Czy jesteś perfekcjonistą?
  2. A może za mało pracujesz? Nie masz motywacji i w każdym zakresie robisz minimum? Po skończonych lekcjach idziesz do domu i nie interesuje cię rozwijanie umiejętności ani doskonalenie własnego warsztatu pracy? Czujesz, że brakuje Ci pewnych kompetencji i umiejętności, które przeszkadzają w pracy?
  3. Czy jesteś systematyczny? Masz wypracowane codzienne nawyki? A może szybko zapalasz się do różnych pomysłów i projektów i równie szybko z nich rezygnujesz? Twoje podejście w wielu aspektach można byłoby określić mianem słomianego zapału?
  4. Czy w codziennej pracy i poza nią jesteś chaotyczny? Jesteś dumny ze swojego „twórczego bałaganu”, a roztargnienie i rozkojarzenie uważasz za elementy twórczej pracy? Czy w rzeczywistości chaotyczność sprawia, że pracujesz niedokładnie i nieefektywnie?
  5. Jesteś osobą, która robi kilka rzeczy jednocześnie? Czy stale znajdujesz się pod wpływem różnych bodźców, a twój umysł pracuje na najwyższych obrotach? Czy zaczynasz coś robić, następnie odkładasz rozpoczęte zadanie i zajmujesz się czymś innym, i w rezultacie masz problem z kończeniem spraw? Miewasz okresy, w których czujesz się przeciążony i nie jesteś w stanie myśleć?
  6. A może jesteś mistrzem prokrastynacji? Nieustannie odkładasz zadania na później lub zwlekasz z podejmowaniem decyzji? Obawiasz się porażki, krytyki?
  7. Czy masz problem z ustalaniem priorytetów? Wykonujesz zadania po kolei, nie bacząc na fakt, że niektóre z nich są ważniejsze?
  8. Czy wpadasz w pułapkę zajmowania się cudzymi sprawami? Masz problem z odmową? Delegowaniem zadań? Jesteś mało asertywny? Pozwalasz innym naruszać twoje granice? Inni wciąż zrzucają na ciebie dodatkowe, nie zawsze konieczne, zadania?
  9. Czy obawiasz się powiedzieć, że się z czymś nie wyrobisz, albo że jesteś przemęczony i chciałbyś zwolnić tempo? Czy nieustannie jesteś pod telefonem nawet wtedy, gdy nie pracujesz? Masz problem z ustalaniem godzin przeznaczonych na pracę i życie prywatne?
  10. Czujesz się źle? Jesteś niezadowolony z siebie i ze swojego życia? Czy często narzekasz na obowiązki, uczniów i współpracowników, czyniąc ich odpowiedzialnymi za twoje złe samopoczucie? Dużo czasu poświęcasz na użalanie się nad sobą i problemami? Nie potrafisz znaleźć rozwiązania i łatwo się poddajesz?
     

Pamiętajmy, że niewłaściwe zarządzanie czasem zarówno w pracy, jak i w domu prędzej czy później da o sobie znać. Dlatego nie traćmy więcej czasu i zapoznajmy się ze skutecznymi technikami zarządzania czasem.
 

Zarządzanie czasem – od czego zacząć?

Na temat tego, jak ustrzec się przed złodziejami czasu, pisaliśmy tydzień temu TUTAJ. Czy odnoszą Państwo czasem wrażenie, że brak czasu jest dość złudnym określeniem? I tak naprawdę to czas by się znalazł, gdybyśmy nauczyli się z nim obchodzić inaczej? Metod zarządzania własnym czasem jest wiele. Poniżej przedstawiamy kilka przystępnych zasad, które można szybko i łatwo wdrożyć.

  • Ustalaj priorytety.
  • Bądź realistą – wyznaczaj sobie tyle zadań, ile rzeczywiście jesteś w stanie wykonać.
  • Bądź elastyczny.
  • Dawaj sobie prawo do gorszych dni, niepowodzeń i rozczarowań.
  • Zaakceptuj fakt, że nie możesz wszystkich zadowolić ani uszczęśliwić, oraz że nie wszystkim możesz się zająć.
  • Negatywne informacje zwrotne traktuj konstruktywnie – jako wskazówki, a nie krytykę.
  • Zwolnij tempo – życie to nie praca na taśmie produkcyjnej.
  • Rozwijaj i realizuj swoje zainteresowania, rób rzeczy, które sprawiają ci przyjemność.
  • Inwestuj w siebie – ucz się nowych rzeczy, czytaj.
  • Twórz rytuały – rodzinny lunch w niedzielę, wspólny spacer, jeden wieczór w tygodniu tylko dla siebie.
  • Prowadź życie towarzyskie.
  • Dbaj o dobre relacje w rodzinie i w pracy.
  • Szukaj powierników, pomocników, doradców.
  • Staraj się od razu rozwiązywać konflikty.
  • Naucz się mówić „nie”.
  • Słuchaj swojego ciała i sygnałów świadczących o zmęczeniu.
  • Dbaj o regularny odpoczynek i sen.
  • Znajdź czas na aktywność fizyczną i zdrową dietę.

 
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej o wypaleniu zawodowym, zachęcamy do odświeżenia wiadomości na ten temat i obejrzenia nagrania z webinaru Marty Młyńskiej„Pal się, ale nie daj się wypalić – jak się nie dać wypaleniu zawodowemu”, który jest dostępny na platformie Mobilna szkoła TUTAJ.

W przyszłym tygodniu kolejna dawka wiedzy z obszaru zarządzania czasem i ważnej roli asertywności, która jest trudną, ale możliwą do opanowania sztuką pomagającą zachować Work-life balance.

 

Źródła:

  1. Anna Kiełczewska, Work-life balance nauczyciela pracującego zdalnie, https://epedagogika.pl/awans-i-doskonalenie-zawodowe-nauczycieli/worklife-balance-nauczyciela-pracujacego-zdalnie-4103.html (dostęp: 26.01.2022).
  2. Karolina Oleksa, Czas pod kontrolą: jak znaleźć równowagę między pracą a życiem prywatnym, „Doradztwo zawodowe”, nr 15/2016, https://www.zycieszkoly.com.pl/artykul/czas-pod-kontrola-jak-znalezc-rownowage-miedzy-praca-a-zyciem-prywatnym (dostęp: 26.01.2022).