Szachy są najpopularniejszą grą planszową na świecie
W niemal 40 krajach stały się częścią programu nauczania. W Polsce systematycznie rośnie liczba szkół, które realizują zajęcia z szachów. Niektórzy twierdzą, że powinny być one obowiązkowym przedmiotem w szkole. Na czym polega fenomen tej gry?
Dzieci uczące się grać w szachy dostrzegają w nich przede wszystkim rozrywkę, nie zdając sobie sprawy, że ta zabawa uczy i doskonali ich umysły. Waldemar Gałażewski i Andrzej Modzelan, doświadczeni pedagodzy i instruktorzy szachowi, wyjaśniają, jak szachy wpływają na rozwój psychiczny i intelektualny dziecka:
Rozwój zainteresowań – dziecko poznaje nową dyscyplinę, której istotą jest samodzielne, logiczne rozumowanie, łączące poszczególne elementy wiedzy w jedną harmonijną całość.
Aktywność twórcza – specyfika gry w szachy wyklucza odtwórcze traktowanie tego zagadnienia. Wszelkie próby bezmyślnego naśladownictwa skazane są na niepowodzenie. Dziecko samo kreuje wydarzenia na szachownicy i ponosi za nie odpowiedzialność.
Rozwijanie pamięci i uwagi – główną umiejętnością w szachach jest zdolność zreasumowania każdej pozycji w sposób dynamiczny, w kategoriach najważniejszych jej elementów. Towarzyszy temu rozwój wyobraźni wzrokowej i koncentracji.
Myślenie logiczno-wyobrażeniowe – ludzie myślą czasami za pomocą wyobrażeń, które są obrazami psychicznymi rzeczywistych doznań zmysłowych i ten właśnie rodzaj myślenia gra szachowa rozwija najpełniej.
Rozwój pozytywnych sfer osobowości – szachy wykształcają poczucie obiektywizmu, uznawanie prawd innych ludzi, uczą tolerancji i reakcji na niepowodzenia.
Konsekwencja i wytrwałość w działaniu – dzieci mające styczność z szachami, zupełnie inaczej podchodzą do porażek. Zazwyczaj ponownie starają się rozwiązać określony problem i czynią to aż do skutku, podczas gdy ich rówieśnicy bądź rezygnują z wykonania zadania, bądź też obniżają sobie skalę trudności.
Na podstawie: T. Pintal, D. Sondej, Szachy jako specyficzne narzędzie pomocne w rozwoju dziecka