Nadzieje i oczekiwania związane z zapowiadanymi przez rząd reformami były i nadal są spore. Ostatnimi czasy doszły do tego obawy. Niepokój budzi głównie szybkie tempo wprowadzania zmian. Przedstawiciele środowiska oświaty postulują, aby MEN zmieniło strategię procesu przeprowadzania reformy oświaty w Polsce.

 

Za dużo było w Polsce złej narracji o szkole. Potrzeba czasu i środków, żeby ją zmienić – apeluje do MEN Sieć Organizacji Społecznych dla Edukacji i dodaje: Z naszej perspektywy dwa lata – bo tyle zostało do pierwszej zapowiadanej zmiany – to za krótki czas, by odpowiedzialnie przeprowadzić tak wielką reformę.

Więcej czasu i podstawa programowa ponad ideologie partyjne

znak zapytania tablica

Zapowiadana gruntowana reforma oświaty w Polsce ma rozpocząć się od 2026 r. Zaplanowano, że we wrześniu 2026 r. do szkół wejdzie nowa podstawa programowa w klasach I, IV i VII szkoły podstawowej, a we wrześniu 2028 r. – w klasie I szkoły ponadpodstawowej.

Sieć Organizacji Społecznych dla Edukacji przedstawiła swoje stanowisko w sprawie prac nad strategią polskiej edukacji oraz harmonogramu zmian. Przedstawiciele organizacji uważają, że dwa lata to stanowczo zbyt krótko, aby dobrze przygotować tak wielką reformę. Za przykład dobrych, gruntownych zmian w edukacji podają państwa, które taki proces przeszły lub przechodzą: Finlandię, Irlandię, Walię, Kanadę, Australię, Nową Zelandię czy Estonię.

Postulaty SOS dla Edukacji przedstawione w liście do MEN:

  • potrzeba dobrej, wspólnie wypracowanej wizji szkoły, która będzie ponad ideologią partyjną;
  • czas wypracowania wizji szkoły powinien być dłuższy niż cykl wyborczy;
  • konieczne jest zwiększenie uważności w przeprogramowywaniu systemu edukacji, aby uniknąć konfliktów, jakie powstały w czasie pospiesznie wprowadzonego rozporządzenia o pracach domowych czy  o „odchudzonej” podstawie programowej;
  • należy wprowadzić przejrzyste zasady tworzenia zespołów koordynujących prace nad reformą;
  • warto wprowadzić różne formy uspołecznienia procesu zmian (od prekonsultacji na etapie tworzenia dokumentów, przez konsultacje w sieci, po grupy fokusowe czy nauczycielskie, panele obywatelskie oraz uczniowskie i naukowe debaty o profilu absolwenta i wytycznych dla twórców podstawy);
  • reforma nie powinna być tylko zmianą przepisów, a rzeczywistym przejawem dbania MEN o dobro uczniów, uczennic oraz nauczycieli i nauczycielki.

 
Pełna treść listu znajduje się na stronie sosdlaedukacji.pl.

Propozycja  

Jeśli uda się w trzy lata – bo tyle zostało do roku 2027 – przeprowadzić reformę systemu edukacji, przygotować i wdrożyć nowoczesną podstawę programową zbudowaną wokół kluczowych kompetencji i wymagań ogólnych – przedmiotowych, jak i uniwersalnych, rozwijanych jednocześnie na wielu przedmiotach i najlepiej w blokach dziedzinowych... to będziemy mogli powiedzieć, że miał miejsce drugi cud nad Wisłą – pisze na łamach OKO.press Agnieszka Ciesielska, nauczycielka i ekspertka sieci organizacji społecznych dla Edukacji i MEN.

Ekspertka podkreśla, że każda zmiana wymaga większych przemyśleń. Jej zdaniem MEN chce zrobić za dużo naraz i to na już, aby ulżyć przemęczonym nauczycielom i uczniom. To oczywiste, że podstawa programowa jest przeładowana, co odbija się na psychice osób pracujących i uczących się w szkole. Jednak wynikiem pośpiechu jest bylejakość zmian, a nie o to chodzi. Edukacja ma przecież charakter procesualny, właściwsza jest dla niej ewolucja niż rewolucja – pisze Ciesielska.

Ekspertka przedstawia także propozycje organizacji gruntownych zmian w perspektywie wieloletniej oraz w ciągu trzech lat. Znajdą je Państwo w artykule Wiatr odnowy zmienia się w wicher. Pośpiech nie służy edukacji na stronie okopress.pl.

 

Źródła:

  1. Stanowisko w sprawie prac nad strategią polskiej edukacji oraz harmonogramu zmian, https://sosdlaedukacji.pl/stanowisko-w-sprawie-prac-nad-strategia-polskiej-edukacji-oraz-harmonogramu-zmian/ (dostęp: 11.06. 2024 r.).
  2. Wiatr odnowy zmienia się w wicher. Pośpiech nie służy edukacji, https://oko.press/wiatr-odnowy-zamienia-sie-w-wicher-niosacy-burze-a-zmiana-w-edukacji-wymaga-czasu?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR2Kk4dpBdW2E51rn8RgekH2n3Xo-BNJXGcjsVbwZZWBSM3yKgwbnhpc0UQ_aem_AUygnQeYmwFJo4MwQiZZv8NCic3eABWIT9T59aTpUJ3-O7ujQI4gszFA-UHyVeq4ncJS49_Ej65_Ap48tr2fY0M7 (dostęp: 11.06. 2024 r.).
  3. Eksperci i ekspertki SOS dla Edukacji, 2024 r.).