Piętą achillesową szóstoklasistów są działania na ułamkach dziesiętnych oraz gramatyka, ortografia i interpunkcja. Nie mają oni natomiast problemów z wyszukiwaniem informacji czy napisaniem własnego opowiadania – wynika z Diagnozy Umiejętności Szóstoklasistów przeprowadzonej przez Instytut Badań Edukacyjnych 17 grudnia 2014 r. podczas próbnego sprawdzianu Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Badanie obejmowało część pierwszą sprawdzianu – dotyczącą umiejętności z języka polskiego i matematyki. Wzięło w nim dział blisko 2,5 tys. uczniów z 60 szkół podstawowych w całym kraju.

Szóstoklasiści mieli do rozwiązania: 15 zadań z matematyki i mogli za nie uzyskać maksymalnie 20 punktów, 13 zadań z języka polskiego za maksymalnie 21 punktów. Średni wynik uzyskany przez uczniów z części matematycznej wyniósł 9,35 pkt, a z języka polskiego – 13,3 pkt. Eksperci IBE zdiagnozowali poziom umiejętności uczniów w określonych obszarach – określili, z czym uczniowie mają najmniejsze problemy, a co sprawia im największą trudność. 

Jeśli chodzi o matematykę, to za niewystarczający uznano poziom opanowania przez uczniów sprawności rachunkowej, która jest podstawą do uczenia się matematyki na dalszych etapach kształcenia – połowa uczniów nie rozumiała zasad działań na ułamkach dziesiętnych. Dość trudne dla nich okazało się też modelowanie matematyczne, czyli dobieranie odpowiednich działań i operacji do postawionego problemu – prawie połowa szóstoklasistów ma z tym kłopot. Najtrudniejsze były zadania na rozumowanie i te, w których należało stworzyć strategię rozwiązania (tylko co piąty uczeń posiada już tę umiejętność). U 2/3 uczniów stwierdzono brak wyobraźni przestrzennej. Wskazano też pewne konkretne problemy: większość uczniów w sytuacji praktycznej nie potrafi zaplanować i wykonać obliczenia procentu z danej liczby, a co czwarty uczeń kojarzy intuicyjnie pola z wielkością figury. Umiejętnością najlepiej opanowaną przez uczniów (ponad połowa badanych) jest odczytywanie informacji podanych na diagramach i w tabelach. 

Po przeanalizowaniu rozwiązań zadań z języka polskiego stwierdzono, że uczniowie dobrze opanowali odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji (ok. 70 proc). Najmniej kłopotu sprawiało im wyszukiwanie informacji sformułowanych wprost. Dobrze radzili sobie z analizą i interpretacją tekstów kultury, zwłaszcza gdy mieli rozpoznać podstawowe znaczenia. Chętnie pisali prace w formie opowiadania, dobrze dopasowywali styl do formy i na ogół pisali na temat. Gorzej było z wnioskowaniem na podstawie obecnych w tekście przesłanek i z hierarchizowaniem informacji. Szóstoklasiści nie radzili sobie z językiem – poprawnością, gramatyką, ortografią i interpunkcją. 

Dyrektor IBE Michał Federowicz zachęca nauczycieli do skorzystania z całego materiału z badania wraz z omówieniami, który zamieszczony jest na stronie IBE:  „Liczymy na to, że nauczyciele wraz z uczniami sięgną do tego materiału, przedyskutują zadanie po zadaniu na kilku lekcjach z rzędu. To najlepsza forma spokojnego przygotowania do sprawdzianu. Odradzamy sięganie po nadmierną liczbę testów [...], po szukanie kolejnych doświadczeń, by trenować i trenować”. 

Zadania wraz z omówieniami dostępne są TUTAJ