Odchudzona o 20 procent podstawa programowa będzie obowiązywać w szkołach już od 1 września 2024 r. Jej finalną wersję poznamy na koniec czerwca – wtedy MEN planuje opublikować rozporządzenie wprowadzające zmiany w edukacji od nowego roku szkolnego. Co zmieni się w poszczególnych przedmiotach? Jakie są kolejne etapy reformy?

 

Większa motywacja do uczenia się oraz rozwijania zainteresowań wśród uczniów i uczennic – to przewidywany skutek wprowadzanych cięć w podstawie programowej. Zapewnienie większej ilości czasu ma umożliwić też nauczycielom dogłębniejszą i spokojną realizację tematów. Wśród celów nowelizacji wskazano przede wszystkim zmniejszenie ilości materiału do opanowania przez ucznia, ograniczenie wymagań szczegółowych oraz zwiększenie nacisku na rozwijanie umiejętności praktycznych.

Jak zmienią się podręczniki? 

Ministerstwo Edukacji Narodowej zaznacza, że zmiany w podstawach programowych zostały przygotowane w taki sposób, aby nie było konieczności wymiany podręczników od września 2024 r.

W roku szkolnym 2024/2025 i w latach kolejnych uczniowie będą mogli korzystać z dotychczasowych podręczników. Wydawcy przekażą nauczycielom korzystającym z ich podręczników informacje o tym, które fragmenty dotychczas wydanych podręczników wykraczać będą poza zakres uszczuplonej podstawy programowej – poinformowało MEN.

Zgodnie z wytycznymi MEN podręczniki Operonu będą uwzględniały zmiany z 2024 r., których ideą jest przede wszystkim ograniczenie treści nauczania – wymagań szczegółowych. Podręczniki z oznaczeniem treści wykreślonych z podstawy programowej zostaną udostępnione na Platformie Operon w postaci cyfrowej. O szczegółowych zasadach dostępu wkrótce Państwa poinformujemy.

baner postawa

Planowane terminy wprowadzenia reformy nauczania

Zakończyły się konsultacje publiczne dotyczące nowelizacji podstaw programowych. Rozporządzenie wprowadzające zmiany od 1 września ma zostać opublikowane przez MEN do końca czerwca. To pierwszy etap reformy programowej wdrażanej przez MEN.

Harmonogram reformy edukacji:

  • od początku stycznia do końca czerwca 2024 r. – prace nad zmianami w podstawach programowych;
  • 1 kwietnia 2024 r. – obowiązuje rozporządzenie dotyczące prac domowych;
  • od 1 września 2024 r. – obowiązuje przejściowa, uszczuplona o 20 procent podstawa programowa;
  • od 2024 r. do 2026 r. – okres przejściowy, w którym obowiązują uszczuplone podstawy programowe w szkołach podstawowych;
  • od 2024 r. do 2028 r. – okres przejściowy, w którym obowiązują uszczuplone podstawy programowe w szkołach ponadpodstawowych;
  • od września 2025 r. – wprowadzenie nowych przedmiotów szkolnych (edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna);
  • rok szkolny 2026/2027 – wdrożenie kompleksowej reformy podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych;
  • rok szkolny 2028/2029 – wdrożenie kompleksowej reformy podstawy programowej w szkołach ponadpodstawowych.
     

Uszczuplone podstawy programowe – których przedmiotów dotyczą?  

Od roku szkolnego 2024/2025 w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych będzie obowiązywać zmieniona podstawa programowa kształcenia ogólnego. Odchudzona podstawa programowa obowiązuje przez dwa lata w szkole podstawowej i przez cztery lata w szkole ponadpodstawowej.

Nowelizacja nie obejmuje przedmiotów: edukacja dla bezpieczeństwa, biznes i zarządzanie, przyroda, etyka, plastyka, technika i muzyka.

Nowelizacja obejmuje następujące przedmioty: język polski, matematyka, język nowożytny, historia, WOS, filozofia, biologia, chemia, fizyka, geografia, informatyka.

Zmiany w poszczególnych przedmiotach

Język polski

- usunięto część przestarzałych pojęć i terminów;
- wykreślono zapis o wymaganiu szczegółowej wiedzy teoretycznej z literatury i języka;
- usunięto niektóre z lektur obowiązkowych i uzupełniających (szczegóły tutaj) i wykreślono wymagania szczegółowe z nimi związane;
- niektóre z lektur z zakresu podstawowego i przeniesiono do zakresu rozszerzonego;
- do listy lektur dodano książki wydane w XXI w.

Język nowożytny

- obniżono o pół stopnia poziomy ogólnej biegłości językowej na zakończenie poszczególnych etapów kształcenia;
- wykreślono niektóre z zakresów tematycznych.

Matematyka

- w szkole podstawowej ograniczono zakres sprawności rachunkowej wymaganej do posługiwania się ułamkami dziesiętnymi;
- w szkole podstawowej usunięto treści encyklopedyczne;
- w szkole podstawowej ograniczono zakres stosowania geometrii analitycznej.

Historia

- inaczej oszacowano czas potrzebny do realizacji poszczególnych wymagań;
- usunięto wymagania uszczegóławiające;
- usunięto szczegółowe listy wydarzeń i osób;
- usunięto sformułowania stronnicze.

WOS

- usunięto wymagania, które są realizowane na j. polskim i podstawach przedsiębiorczości;
- usunięto wymagania niemożliwe do zrealizowania w szkole w sposób dogłębny;
- usunięto wymagania, które w czasie pandemii usunęło już CKE.

Biologia

- znacznie ograniczono przegląd organizmów w szkole podstawowej;
- w szkole ponadpodstawowej zrezygnowano z omawiania archeowców, prionów i wiroidów;
- ograniczono liczbę omawianych chorób człowieka;
- urealniono listę obserwacji i doświadczeń.

Chemia

- usunięto niektóre treści wymagające zapamiętywania szczegółowych informacji;
- zmodyfikowano niektóre wymagania szczegółowe;
- zrezygnowano z kontekstu historycznego;
- część wymagań faktograficznych zastąpiono wymaganiami cyfrowymi.

Fizyka

- usunięto, ułatwiono i skonkretyzowano niektóre wymagania szczegółowe.

Geografia

- ograniczono wymagania szczegółowe, dając nauczycielom większą swobodę w doborze zagadnień.

Informatyka

- pozostawiono nauczycielom większą liczbę godzin do swobodnego wyboru tematu nauczania;
- ograniczono wymagania dotyczące używania bardziej specjalistycznych narzędzi;
- ograniczono liczbę tematów z pogranicza informatyki;
- niektóre elementy algorytmiki i programowania przesunięto z zakresu podstawowego do rozszerzonego.

 

Na bieżąco informujemy Państwa o wszystkim, co dzieje się w polskiej edukacji. Więcej na temat uszczuplonych podstaw programowych przeczytają Państwo w artykułach:

 

Źródła:

  1. Uszczuplone podstawy programowe. Projekty MEN i konsultacje publiczne, https://www.gov.pl/web/edukacja/uszczuplone-podstawy-programowe-projekty-ministerialne-i-konsultacje-publiczne (dostęp: 15.05.2024 r.).
  2. Prezentacja zmiany w podstawie programowej, https://www.gov.pl/attachment/22680044-9f98-4413-9b6f-82aae1faef17 (dostęp: 15.05.2024 r.).
  3. Projekty zmian w podstawach programowych, https://www.gov.pl/attachment/d020a989-8859-4fc1-9696-af9b6663c5db (dostęp: 15.05.2024 r.).
  4. Projekt rozporządzenia w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej, https://legislacja.gov.pl/projekt/12384450 (dostęp: 15.05.2024 r.).
  5. Projekt rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, https://legislacja.gov.pl/projekt/12384451 (dostęp: 15.05. 2024 r.).