Nadchodzący listopad to miesiąc, który często kojarzy się z deszczem, szarością i coraz krótszymi dniami. Czy pogoda może wpływać na nasze zdolności uczenia się i efektywność nauki? Czy listopadowa aura pomaga czy przeszkadza? Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu bliżej.

Nauka a pogoda

Istnieją badania sugerujące, że pogoda może wpływać na nasze samopoczucie i zdolności poznawcze. Przede wszystkim wpływ pogody na naukę może być subiektywny. To oznacza, że reakcje każdej osoby na daną aurę mogą się różnić. Niektórzy ludzie czują się bardziej aktywni i gotowi do nauki w chłodne, deszczowe dni, podczas gdy inni mogą mieć trudności z koncentracją w takiej pogodzie – są senni i apatyczni.

Szacuje się, że od około 5 do 10% ludności cierpi na depresję sezonową, a następne kilkanaście procent odczuwa ją w łagodniejszej formie, zwanej „zimowym smutkiem” (winter blues). W rozdziale zatytułowanym „Chronotyp i skłonność do depresji sezonowej (SAD)” Halszka Kontrymowicz-Ogińska wskazuje, że owa „sezonowość wydaje się być niechcianym i niepotrzebnym dziedzictwem ewolucji – zwierzęcej zdolności do hibernacji, by przetrwać najgorszy, zimowy czas”. Natomiast „Chronotyp w sensie psychologicznym rozumieć można jako ogólną charakterystykę okołodobową poziomu aktywacji, łączącą w sobie aspekty afektywne, poznawcze i behawioralne (preferencje dotyczące pór snu, aktywności fizycznej i umysłowej oraz odżywiania)”.

Nasz nastrój może ulegać bardzo silnym wahaniom, ale – co ważne – nasza samoświadomość pomaga kontrolować jego spadki. Wpływ pogody na ludzkie zdolności poznawcze jest złożonym i indywidualnym zagadnieniem. Efekty zależą także od osoby i kontekstu. Istnieją również inne czynniki, takie jak sen, dieta, poziom stresu czy nasza ogólna kondycja, które wpływają na zdolności poznawcze. Dlatego ogólna zasada jest taka, że pogoda może wpływać na nasze samopoczucie i naukę, ale nie stanowi jedynego czynnika decydującego o naszych zdolnościach poznawczych. Zatem w jaki sposób sobie pomóc, gdy na horyzoncie pojawia się jesienna chandra?

Jesienna aura – jak ją wykorzystać z zyskiem dla siebie i uczniów?

Dla wielu dorosłych listopad wiąże się z wyzwaniami związanymi z pogodą i ogólnym spadkiem nastroju. Wszystko to może wpłynąć na naszą motywację i chęć do działania. Jeśli dorośli doświadczają trudności w utrzymaniu motywacji w listopadowe dni, to tym bardziej uczniowie mogą odczuwać podobne wyzwania. Nauczyciele odgrywają ważną rolę w pomaganiu uczniom w radzeniu sobie z wpływem pogody na naukę. Mogą zachęcać uczniów do zachowania pozytywnego podejścia i oferować im wsparcie emocjonalne. Do takich działań należą: organizowanie inspirujących zajęć, wspieranie interakcji społecznych w klasie i pomoc uczniom w znalezieniu motywujących zainteresowań. Warto także zaznajomić uczniów z technikami radzenia sobie ze stresem i stawiania czoła pojawiającym się trudnościom. Nauczyciele nie tylko przekazują wiedzę, lecz także służą wsparciem w rozwoju osobistym i emocjonalnym swoich uczniów. Szczególnego wsparcia potrzebują uczniowie ostatnich klas szkoły podstawowej, którzy przygotowują się do egzaminu ósmoklasisty.

Jak zatem wspomóc uczniów w zachowaniu pozytywnego nastroju i chęci do nauki? Czy istnieją złote, jesienne rady i nawyki, które uczniowie powinni wypracować?

• Stwórz motywującą przestrzeń nauki: spróbuj stworzyć przyjazne i inspirujące miejsce do nauki. Jasne oświetlenie, porządek na biurku i przyjemna muzyka pomogą w zbudowaniu pozytywnej atmosfery.
• Planuj regularne przerwy: regularne przerwy podczas nauki są kluczowe. Pozwolą się zrelaksować, nabrać energii i utrzymać koncentrację.
• Zadbaj o zdrowy tryb życia: regularna aktywność fizyczna i zdrowa dieta poprawią nastrój oraz ogólną zdolność do nauki.
• Wykorzystaj technologie: wykorzystaj dostępne technologie, takie jak aplikacje do nauki, aby urozmaicić proces nauki i zwiększyć jej efektywność.
• Planuj z wyprzedzeniem: planowanie nauki z wyprzedzeniem pozwoli uniknąć stresu związanego z terminami oraz lepiej przygotować się do zajęć i egzaminów.
• Przygotuj odpowiedni materiał powtórkowy: warto na początku nauki do egzaminu przygotować sobie niezbędne pomoce, takie jak: repetytoria, arkusze z odpowiedziami czy niezbędniki z teorią. Praktyka czyni mistrza. Natomiast świadomość ilości przerobionego materiału zadziała motywująco. Polecamy materiały powtórkowe Operonu, o których więcej dowiedzą się Państwo TUTAJ.
• Wysypiaj się: w czasie snu mózg odpoczywa i się regeneruje. Po przespanej nocy nauka pójdzie zdecydowanie szybciej. Warto zwrócić uwagę, aby uczniowie zadbali o właściwą higienę przed pójściem spać i zrezygnowali z oglądania przed snem seriali bądź z korzystania z telefonów, które wpływają negatywnie na zdrowy sen. Wypada o tym wspomnieć również ich opiekunom, gdyż jak wiadomo – nic nie działa lepiej niż przykład dawany z góry.
• Oswajanie się ze stresem egzaminacyjnym – przebieg egzaminu, zawartość arkusza, czas potrzebny na jego rozwiązanie, a także towarzysząca mu atmosfera będą możliwe do przetestowania podczas egzaminu próbnego.W tym roku Ogólnopolski Próbny Egzamin Ósmoklasistyz Operonem odbędzie się w dniach 5–7 grudnia 2023 r. Zapisy trwają.

 
Ogólnopolski Próbny Egzamin Ósmoklasisty – zapisy trwają do 10 listopada!

Szkoły biorące udział w Ogólnopolskim Próbnym Egzaminie Ósmoklasisty z Operonem mają możliwość sprawdzenia wszystkich aspektów organizacyjnych egzaminu, a uczniowie mogą poczuć atmosferę towarzyszącą egzaminowi państwowemu. Egzamin próbny odbywa się w tysiącach szkół w całej Polsce, przez co umożliwia przeprowadzenie próby generalnej przed egzaminem państwowym.

Aby wziąć udział w egzaminie próbnym, szkoła musi zgłosić liczbę uczniów, którzy przystąpią do Ogólnopolskiego Próbnego Egzaminu Ósmoklasisty z Operonem. Zgłoszenia przyjmujemy do 10 listopada 2023 r. za pośrednictwem strony internetowej egzaminy.operon.pl.

Źródło:

Halszka Kontrymowicz-Ogińska, Chronotyp: Aspekty behawioralne, korelaty osobowościowe, konsekwencje zdrowotne, Księgarnia Akademicka, Kraków 2011, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/2204/kontrymowicz-oginska_chronotyp_aspekty_behawioralne_2011.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 26.10.2023).