JĘZYKOWE MANOWCE: „Gros” czy „gro”?
14/03/2014W pełnej emocji wypowiedzi padło zdanie: „Pielęgniarki mają do wypełnienia gros dokumentów.” Przy czym wyraz „gros” został wymówiony „gro” – nie wiadomo, czy z nadmiaru emocji czy z nieznajomości jego znaczenia, bo przecież „gros” oznacza większą część jakiegoś zbioru.
Jeśli zgodnie z tym znaczeniem zmienimy zacytowane zdanie, to otrzymamy: „Pielęgniarki mają do wypełnienia większą część dokumentów.” O część jakich dokumentów chodzi?
„Gros” pochodzi z języka francuskiego. W polszczyźnie to słowo jest używane w dwóch znaczeniach: 1. „dwanaście tuzinów”, 2. „większa część czegoś”. W pierwszym znaczeniu wyraz „gros” wymawia się tak, jak się go pisze. Jest odmienny i ma rodzaj męski. Natomiast w drugim znaczeniu „gros” wymawia się „gro”. Wyraz użyty w tym znaczeniu jest nieodmienny i ma rodzaj nijaki.
Gdyby wyraz „gros” w przytoczonym na początku zdaniu wypowiedziano „gros”, to sens wypowiedzi byłby taki, że pielęgniarki mają do wypełnienia dokładnie tuzin tuzinów dokumentów. Jednak intencją autora słów było zwrócenie uwagi na fakt, że pielęgniarki mają do wypełnienia wiele dokumentów, a nie podanie konkretnej ich liczby.
Częściej spotykamy się z wyrazem „gros” w drugim znaczeniu. Warto utrwalić więc różnicę w jego pisowni i wymowie.