Językowe manowce: Czy Państwo to wiedzą?
14/02/2014Zwroty grzecznościowe ze słowem „państwo” powinny zawierać czasownik w 3. osobie liczby mnogiej. Czy Państwo to wiedzą? Niestety, bardzo powszechne są zwroty mniej uprzejme – „państwo wiecie”, „państwo macie” – z czasownikiem w 2. osobie liczby mnogiej. Spotykamy je na przykład w sytuacjach, w których dana osoba zwraca się do grupy osób już sobie znanych, jak wykładowca do studentów na kolejnych zajęciach w semestrze czy dyrektor do nauczycieli na radzie pedagogicznej. Niektórzy językoznawcy uważają, że takie formy – choć nie tak eleganckie – nie są niepoprawne, a czasem nawet mogą pomóc osobie zabierającej głos w zmniejszeniu dystansu dzielącego ją i słuchaczy.
Jednak jeśli chcemy wykazać się dbałością o język polski, nie używajmy tych form. Na pewno nie powinny się one pojawiać w sytuacjach oficjalnych.
Tym, którzy chcą używać formy wzorcowej, ale trudno im ją utrwalić, polecamy proste ćwiczenie. Sprawdzimy, jak nasz problem wygląda w liczbie pojedynczej. Proszę sobie wyobrazić, że trzeba zadać pytanie, np. o pogodę, nie grupie, ale jednej osobie – pewnemu panu. Uprzejme pytanie z czasownikiem w 3. osobie brzmi: „Czy wie pan, jaka będzie dziś pogoda?”. A teraz proszę spróbować formy mniej uprzejmej – z czasownikiem w 2. osobie: „Czy wiesz Pan, jaka będzie dziś pogoda?”.
Brzmi zabawnie, a nie tylko nieelegancko, prawda? Zatem tym wszystkim, którzy nie chcą zejść na językowe manowce, zalecamy posługiwanie się w zwrotach grzecznościowych czasownikami w 3. osobie.