Językowe manowce: Izmy
27/06/2014Co to takiego? To nazwa terminów zakończonych na -izm, które oznaczają np. doktrynę, kierunek artystyczny, jak pozytywizm, modernizm, symbolizm, dadaizm, komunizm. W tej grupie ujmuje się także wyrazy zakończone na -yzm, gdy mowa o prądach charakterystycznych dla danej epoki, np. neoromantyzm, dekadentyzm. Temat „Izmy Młodej Polski” brzmi intrygująco, ciekawiej niż „Prądy Młodej Polski”.
W pisowni rzeczowników o zakończeniach -izm, -yzm często pojawia się błąd w formie miejscownika – zapis np. „romantyźmie” zamiast „romantyzmie”. Wyrazy tego typu w miejscowniku mają zakończenie twarde, jednak wymawiać można je twardo: -izmie, -yzmie lub miękko: -iźmie, -yźmie.
Błąd w pisowni izmów wynika z tego, że przy wymawianiu tych wyrazów dochodzi do zmiękczenia spółgłoski. Słyszymy spółgłoskę miękką, przez co zapisujemy wyraz z błędem. Pamiętajmy, że w izmach zakończenie jest twarde – w przeciwieństwie np. do wyrazów o zakończeniu -izna, -yzna, w których piszemy w miejscowniku spółgłoskę miękką, np. siwizna – siwiźnie, polszczyzna – polszczyźnie.