Językowe manowce – Mieć czy... posiadać?
25/04/2014Rozstrzygnięcie wątpliwości „mieć czy być” dla wielu nie jest proste, ale rozstrzygnięcie „mieć czy posiadać” powinno okazać się już dużo łatwiejsze.
W tekstach i wypowiedziach o różnym przeznaczeniu czasownik „posiadać” oraz utworzone od niego formy są używane zbyt często. Warto pamiętać, że posiadać można rzeczy materialne, o dużej wartości, np. majątek, bogactwa naturalne, czy też rozległą wiedzę. Jednak ten czasownik jest nadużywany i w wielu kontekstach powinien zostać zastąpiony formami czasownika „mieć”, np.:
To rozwiązanie posiada [powinno być: ma] dużo zalet, jednak nie zapewnia dostaw energii wystarczających na zasilenie wszystkich procesów.
Forma utleniona FAD nie posiada [powinno być: nie ma] ładunku, tak jak forma zredukowana.
Zwróćmy uwagę na to, że czasownik „posiadać” nadaje wypowiedzi charakter bardziej oficjalny, a czasem także pretensjonalny. Często występuje w tekstach urzędowych, oficjalnych, ale w wielu przypadkach jego użycie nie brzmi naturalnie, np. „Nie posiadam znajomości języka angielskiego.” zamiast „Nie znam języka angielskiego.”
Pewne sytuacje umożliwiają użycie „posiadać” lub „mieć”. Powiemy, że ktoś ma lub posiada wiedzę, umiejętności w jakiejś dziedzinie, rodzinę, jakieś cechy. Przedmioty inne niż te o dużej wartości można tylko mieć, np. bilet, niebieskie oczy. Jednak w odniesieniu do takich przedmiotów używa się również form utworzonych od czasownika „posiadać” – rzeczownika, np. zezwolenie na posiadanie broni, oraz imiesłowu biernego:
Drżącymi rękoma zaczął wyjmować posiadane drobiazgi.
Zapominanie jest procesem naturalnym lub wręcz niezbędnym, ponieważ umożliwia uporządkowanie posiadanej wiedzy i odciąża mózg.
Czasowniki „mieć” i „posiadać” wchodzą w skład związków frazeologicznych, w których nie należy ich zastępować innymi wyrazami, np. nie posiadać się: z radości, z oburzenia, ze szczęścia, ale mieć: wątpliwości, szeroki gest, pojęcie o czymś, a nawet – bzika.