O przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, czyli co wiedzieć trzeba, aby być bardziej skutecznym i świadomym nauczycielem

(oprac. Małgorzata Rożyńska) 

W ostatnich latach coraz częściej zwraca się uwagę nauczycieli na to, jak pomagać uczniom w sytuacji, gdy doznają przemocy ze strony osób najbliższych. Warto wiedzieć, że w roku 2011 Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej oraz Komendą Główną Policji opracowało i wydało Kartę Praw Osoby Dotkniętej Przemocą w Rodzinie. Ponadto Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej opublikowały Informator dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Materiał ten może być szczególnie pomocny dla osób zawodowo zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie, czyli także dla nauczycieli, pedagogów szkolnych oraz osób doznających przemocy ze strony osób najbliższych. W informatorze znajdują się m.in.:

  • opis podstawowych działań dla zapewnienia bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy,
  • informacje dotyczące znowelizowanej procedury Niebieskiej Karty,
  • opis podstawowych uprawnień osoby doznającej przemocy w postępowaniu karnym (przed policją, prokuratorem oraz sądem), w postępowaniu rodzinnym w zakresie opieki nad dziećmi oraz sprawami między małżonkami (przed sądem), w postępowaniu cywilnym (przed sądem),
  • opis uprawnień w zakresie pomocy społecznej,
  • wzory pism, niezbędnych osobie dotkniętej przemocą w rodzinie.

Warto wiedzieć, że materiał zawarty w informatorze może być kopiowany, powielany, umieszczany na stornach internetowych lub przekazywany w dowolnej formie i dowolnymi środkami elektronicznymi, mechanicznymi w celu udostępniania osobom dotkniętym przemocą w rodzinie lub dla potrzeb służb, podmiotów oraz instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.

Informator zawiera m.in. obowiązki przedstawiciela oświaty. W ramach procedury nauczyciele i pedagodzy szkolni:

  • udzielają kompleksowych informacji o możliwościach uzyskania pomocy (np. psychologicznej, prawnej, socjalnej) oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie;
  • udzielają kompleksowych informacji o możliwościach podjęcia dalszych działań mających na celu poprawę sytuacji osoby dotkniętej przemocą w rodzinie;
  • jeśli jest taka potrzeba niezwłocznie organizują dostęp do pomocy medycznej;
  • mogą prowadzić rozmowy ze sprawcą przemocy na temat konsekwencji stosowania przemocy oraz możliwości podjęcia leczenia lub terapii i udziale w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych; diagnozują sytuację i potrzeby osoby dotkniętej przemocą w rodzinie (szczególnie uczniów);
  • udzielają informacji rodzicowi/opiekunowi prawnemu lub osobie najbliższej o możliwościach pomocy (psychologicznej, pedagogicznej, socjalnej prawnej) oraz wsparcia rodzinie, w tym o formach pomocy dzieciom świadczonych przez instytucje w zakresie specjalistycznej pomocy na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie;
  • realizują procedurę Niebieskiej Karty, przekazują informacje o podjętych działaniach przewodniczącemu zespołu interdyscyplinarnego.

Inne publikacje, wykazy palcówek świadczących pomoc, linki oraz akty prawne z tego zakresu przydatne w pracy wychowawczej znajdują się na stronie:
http://ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/przeciwdzialanie-przemocy-w-rodzinie/

Pomocne w pracy pedagogicznej będą także publikacje D. Morawskiej Przemoc wobec dziecka oraz Krzywdzenie emocjonalne dziecka (wyd. ORE; http://www.ore.edu.pl/).