Jak dokumentować zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej?

(oprac. Małgorzata Rożyńska*)

Zorganizowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom potrzebującym wsparcia jest jednym z podstawowych zadań dyrektora szkoły. Przypomnieć warto, że pomoc tę organizuje się zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietna 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (DzU z 2013 r., poz. 532). Należy także pamiętać o tym, że w szkołach do udzielania pomocy psychologiczno-pedagogiczni są zobowiązani wszyscy nauczyciele oraz specjaliści szkolni. 

W szkole formami pomocy psychologiczno-pedagogicznej są: zajęcia rozwijające zainteresowania, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, zajęcia specjalistyczne (np. korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne, socjoterapeutyczne oraz inne o charakterze terapeutycznym), zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej, a także warsztaty oraz porady i konsultacje. Ponadto formą pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów są klasy terapeutyczne. 

Sposoby dokumentowania pracy dydaktyczno-wychowawczej oraz opiekuńczej zarówno w przedszkolu, jak i w szkole czy placówce określa nowe Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 sierpnia 2014 r. (DzU z 2014 r., poz. 1170). 

Dla każdej z wymienionej form zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej nauczyciele i specjaliści szkolni realizujący te zajęcia prowadzą odpowiednią dokumentację. Podstawowym sposobem dokumentowania zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest prowadzenie dziennika. Należy w nim zapisywać dane uczniów (nazwiska i imiona uczniów oraz oddział, do którego uczęszczają, adresy poczty elektronicznej rodziców i numery ich telefonów, jeżeli je posiadają), informacje o dniu i godzinie zajęć, tematy przeprowadzonych zajęć, a także obecność uczniów na zajęciach oraz indywidualny program pracy z uczniem, a w przypadku zajęć grupowych – program pracy grupy.

Programy pracy nauczyciele i specjaliści szkolni przygotowują, uwzględniając m.in. potrzeby edukacyjne i rozwojowe swoich uczniów, a także zalecenia z opinii lub orzeczeń wydanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne lub specjalistyczne.

Ponadto w dzienniku dokonuje się wpisów, które są oceną postępów oraz wnioskami dotyczącymi dalszej pracy z uczniami. 

Warto wiedzieć, że jeśli ewaluacja wewnętrzna obejmuje w swym zakresie obszar dotyczący uzyskiwanych efektów pracy wyrównawczej, terapeutycznej z uczniami, wówczas uzyskane wyniki są pomocne w modyfikowaniu działań oraz potwierdzeniu zasadności ich kontynuacji. 

Natomiast dokumentacja specjalistów szkolnych (m.in. pedagoga szkolnego, terapeuty pedagogicznego, logopedy, psychologa, doradcy zawodowego) opiera się na prowadzeniu dzienników, w których wpisuje się tygodniowy plan zajęć oraz zajęcia i czynności przeprowadzone w poszczególnych dniach, w tym informacje o kontaktach z osobami i instytucjami, z którymi współdziała przy wykonywaniu swoich zadań, a także imiona i nazwiska uczniów objętych różnymi formami pomocy, w szczególności pomocą psychologiczno-pedagogiczną (§ 19).

Pamiętać należy o tym, że zapisy w dzienniku powinny zawierać informacje dotyczące podejmowanych działań, realizowanych z uczniami zadań, a także tematy poruszane podczas rozmów prowadzonych np. z rodzicami uczniów.

A ponadto zgodnie z § 20 szkoła powinna gromadzić, w indywidualnej teczce, dla każdego ucznia objętego pomocą psychologiczno-pedagogiczną dokumentację badań i czynności uzupełniających prowadzonych w szczególności przez pedagoga, psychologa, logopedę, doradcę zawodowego, terapeutę pedagogicznego, lekarza oraz innego specjalistę, a także inną dokumentację związaną z udzielaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Pamiętajmy, że dzienniki oraz inna dokumentacja potwierdzająca udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej są źródłem informacji dla rodziców uczniów, nauczycieli z nimi pracujących, w związku z tym powinna być prowadzona z należytą starannością – czytelnie i przejrzyście, a także powinna być odpowiednio przechowywana. 

*Małgorzata Rożyńska. Specjalista terapii pedagogicznej, pedagog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej, logopeda. Zajmuje się wspieraniem dzieci z trudnościami w nauce. Współautorka Metody ORTOGRAFFITI z Bratkiem.