Poczucie akceptacji społecznej to niezwykle ważny element kształtowania się emocjonalności młodego człowieka. Relacje budowane w sieci, które dominują wśród młodzieży, nie zawsze są przejrzyste i zrozumiałe dla dorosłych.

Lepszy od ideału 

Sposób kreowania wizerunku influencerów i gwiazd mediów różnego rodzaju nie od dziś jest krytykowany przez naukowców oraz naukowczynie zajmujących się tematyką emocjonalnego rozwoju dzieci i młodzieży. Wyidealizowane sylwetki, pozornie beztroskie życie w luksusach i otoczeniu wielu przyjaciół tworzą w sieci obraz fałszywej rzeczywistości. Młodzi ludzie, korzystając ze smartfonów, próbują budować więzi społeczne za pośrednictwem mediów społecznościowych. Kontrast pomiędzy tym, co widzą wokół siebie a tym, co dostrzegają w sobie, a także nieskazitelnie perfekcyjni idole oraz pretendujący do tego miana rówieśnicy, powodują narastanie trudności emocjonalnych u młodzieży. Przyczyniają się do zbudowania nieadekwatnej, zaniżonej samooceny.

W społeczeństwie kształtowanym lajkami trudno o zachowanie równowagi emocjonalnej i pewności siebie. Kłopoty z właściwym rozpoznaniem i reagowaniem na problemy młodzieży w obszarze relacji społecznych dodatkowo spotęgowała pandemia, podczas której kontakty z rówieśnikami (ale też często z bliskimi dorosłymi) przeniosły się prawie całkowicie do świata wirtualnego. Dysonans między realnymi emocjami a relacjami blokowanymi barierą szklanej szybki spotęgował poczucie osamotnienia i wykluczenia wśród uczniów. Problem rozrasta się do wielkiej skali, gdy do tych nakreślonych powyżej punktów zapalnych doda się kwestie związane z wykluczeniem jednego członka z zespołu. Dorośli nie zawsze zdają sobie sprawę z tego, że wyrzucenie z grupy na Facebooku czy Messengerze może być dla młodego człowieka katastrofą niemożliwą do udźwignięcia.
 

Zoon politikon

Arystotelesowskie określenie człowieka jako ζῷον πολιτικόν (zoon politikon), czyli istoty społecznej, jest aktualne niezależnie od okoliczności, w których ludzie funkcjonują. Określenie obszarów relacji w zespole klasowym, na przykład z wykorzystaniem narzędzi socjometrycznych, może być ważnym elementem w pracy nauczycieli i wychowawców. Analiza sytuacji w grupie, ról jej członków i sposobów komunikacji pozwoli wychwycić, czy w danym zespole nie dochodzi do wykluczenia czy odrzucenia jednostki przez większość. Frustracja spowodowana niepowodzeniami, napięciami po powrocie do szkół, sytuacją społeczno-polityczną może być katalizatorem nieprawidłowych modeli odreagowania.

Ograniczenia w samorozwoju spowodowane nadużywaniem mediów społecznościowych i konfrontacja z szarą rzeczywistością to dodatkowe czynniki wyzwalające nieprawidłowe zachowania. W takich warunkach szczególnie łatwo rozwija się niewidoczna z pozoru przemoc rówieśnicza. Pod osłoną sieci, z dala od oczu dorosłych opiekunów, może narastać cierpienie uczniów, którzy nie radzą sobie z realiami funkcjonowania w takiej rzeczywistości. O tym, dlaczego pandemia koronawirusa wywarła tak silny wpływ na emocjonalność dzieci i młodzieży, można przeczytać w artykule Beaty Igielskiej dla portalu Edunews.

Źródła:

1. Beata Igielska, Po pandemii problem nastoletniej przemocy w social mediach nasilił się, Edunews, https://www.edunews.pl/edukacja-na-co-dzien/media-i-edukacja/5782-po-pandemii-problem-nastoletniej-przemocy-w-social-mediach-nasilil-sie (dostęp: 23.03.2022),
2. OPERON, https://operon.pl/Aktualnosci/Po-szkole/Socjometria-a-wykluczenie-spoleczne-uczniow-w-szkole ( dostęp: 23.03.2022),
3. Adriana Kloskowska, Wykluczenie w świecie nastolatka, „Charaktery”, https://charaktery.eu/artykul/wykluczenie-w-swiecie-nastolatka (dostęp: 23.03.2022),
4. Katarzyna Natalia Sobczak, Facebook jako źródło wykluczenia społecznego ery Web 2.0, https://www.researchgate.net/publication/321817189_Facebook_jako_zrodlo_wykluczenia_spolecznego_ery_Web_20 (dostęp: 23.03.2022).