Sytuacje sporne będą zawsze towarzyszyły dużym społecznościom, w których wiele osób o różnych charakterach dąży do realizacji własnych potrzeb. Skoro niemożliwe jest całkowite wyeliminowanie konfliktów, należy wypracować skuteczne sposoby ich rozwiązywania.

Konflikty były, są i będą 

Marzenie o szkole bez sporów jest utopijne. Co więcej, brak sytuacji konfliktowych odebrałby młodzieży możliwość wytrenowania bardzo ważnych umiejętności społecznych. Podwójna rola konfliktu w sytuacjach edukacyjnych jest niezwykle istotna. Z jednej strony wrogość budząca lęk i poczucie zagrożenia oraz zaburzenie komunikacji między uczestnikami konfliktu są uznawane za destruktywne dla grupy czy środowiska. Z drugiej jednak – odpowiednio naświetlony konflikt może doprowadzić do zbudowania poczucia sprawiedliwości, wzrostu zaufania oraz kształtowania motywacji do działania.

W konstrukcie szkolnym, gdzie uczniowie zostali odgórnie podzieleni na podgrupy i pozostają w sytuacji, w której muszą dostosować się do warunków niezależnie od swoich osobistych sympatii i antypatii, modelowanie umiejętności mądrego rozwiązywania konfliktów jest szczególnie potrzebne. Nieuchronność wystąpienia sporu powinna być traktowana jako pole do treningu, w którym niezgoda na stan obecny będzie prowadziła do pozytywnej zmiany. Pojawiająca się u podstawy konfliktu niezaspokojona potrzeba powinna jednak być zaopiekowana zanim nastąpi eskalacja, podczas której agresja zajmie miejsce racjonalnego rozpatrzenia powodów sporu.
 

Kompromis nie zawsze zadziała

Metodę rozwiązywania sporów polegającą na tym, że każda ze stron idzie na ustępstwa, skutkiem czego obie pozostają niezadowolone, często nazywa się zgniłym kompromisem. Stąd też nowoczesna psychologia skłania się raczej ku takim rozwiązaniom, które wychodzą od znalezienia punktów wspólnych dla wszystkich stron konfliktu i starają się znaleźć rozwiązania zaspokajające potrzeby i jednocześnie niepowodujące poczucia straty. Zmiana trajektorii myślenia wymaga często dużej pracy, a osoby o elastycznym sposobie myślenia łatwiej wyszukują możliwe do wdrożenia rozwiązania. Nie będzie właściwa zatem ani konfrontacja prowadząca do eskalacji, ani też metoda unikania czy uległości, ponieważ te sposoby nie pomagają w zakończeniu konfliktu.

Dojście do momentu współpracy wymaga pewnej biegłości. Skupienie się na celu, jakim będzie rzeczywiste rozstrzygnięcie sporu, pozwala szybciej osiągnąć skutek. Również dzieci w szkole mogą uczyć się, jak to robić sprawnie, bez ponoszenia nadmiernych kosztów emocjonalnych. Taka nauka może wpłynąć korzystnie nie tylko na atmosferę w szkole czy w klasie, lecz także w innych sytuacjach w przyszłości. Mediacje rówieśnicze to ważny element kształtowania umiejętności społecznych. O tym, czy uczeń może być mediatorem, mogą Państwo przeczytać w portalu Edunews. Joanna Wajda we współpracy z Fundacją Uniwersytet Dzieci przedstawia swoje doświadczenia w tym obszarze.

Źródła:

Paulina Anacka, Mediacja rówieśnicza w szkole - dlaczego warto?, https://www.edunews.pl/edukacja-na-co-dzien/edukacja-przez-zycie/5706-mediacja-rowiesnicza-w-szkole-dlaczego-warto (dostęp: 12.01.2022).