Szkoła, działając z założenia w dużej grupie, jest naturalnym terenem sprzyjającym pracy grupowej. Rozwijanie umiejętności pracy kooperatywnej warto kształtować nie tylko w uczniach, lecz także w samym sobie.

Samotna wyspa

Utarty obraz polskiego nauczyciela przedstawia najczęściej osobę, której zatroskane lico wystaje zza sterty niesprawdzonych prac klasowych. Mało w tym obrazie entuzjazmu, zapału i energii wystarczającej do tego, aby setki młodych umysłów inspirować do pracy, samodoskonalenia i szukania sposobów na ciekawe życie.

Trudno doszukiwać się jednej przyczyny takiego stanu, ale z pewnością nie jest to schemat, który warto powielać. Wiele powodów składa się na to, że otwartość na działanie w kooperatywie nie tylko podnosi skuteczność działań, lecz także wzmaga satysfakcję, pobudza do tworzenia wielu kreatywnych rozwiązań oraz sprawia, że autentyczność i relacyjność w stosunku do wychowanków czy koleżanek i kolegów bardzo szybko daje zauważalne efekty. Związane jest to z kilkoma czynnikami, ale pierwszy, jaki warto wymienić, to znany z psychologii tzw. efekt lustra. Zgodnie z tą teorią obraz człowieka powstaje w kontekście jego nastawienia do otoczenia i interakcji w tym otoczeniu. Ważna jest samoocena, szacunek do siebie i innych osób, ale też duża samoświadomość w zakresie mocnych i słabych stron.

Jak podkreślają trenerzy i trenerki zajmujący się rozwojem osobistym wysyłanie w świat tego, co sami chcielibyśmy otrzymać, zmienia perspektywę i otwiera na zmianę. Bycie samotną wyspą nie jest wystarczające.

Zmiana paradygmatu

Biorąc pod uwagę perspektywę szkoły nowoczesnej i otwartej na dzisiejszego ucznia, działanie w pojedynkę i wyłącznie na własny rachunek nie tylko jest wyczerpujące i mało skuteczne, lecz także nie zaimponuje uczniom i nie będzie dla nich motorem do działania. Jest to tym bardziej istotne, gdy weźmie się pod uwagę obszary wskazywane przez ekspertów jako priorytetowe: kompetencje kluczowe i kompetencje 4K. O tych ostatnich wiele mówili goście podczas tegorocznego webinarowego lata –  warto sięgnąć do nagrań i posłuchać, co mówią znani w świecie edukacji eksperci.

W tym wielogłosie bardzo wyraźnie wybrzmiewa apel o wrażliwość, otwartość i wspólne działanie. Superbelferka Ewa Przybysz-Gardyza w podobnym tonie wypowiada się dla portalu EduNews. Jej zdaniem odchodzenie od modelu działania na własny rachunek pozwoli lepiej, skuteczniej i w poczuciu większej satysfakcji osiągać sukcesy, co świetnie zastąpi zimne relacje i poczucie niezdrowej konkurencji w pokoju nauczycielskim. Co najważniejsze, w proces zmiany nawyków i transformacji całego systemu szkolnego można wejść swobodnie, poczynając od małych kroków. Jak mawiał Gandhi „Bądź zmianą, którą pragniesz ujrzeć w świecie”.

Źródła:

1. Ewa Przybysz-Gardyza, Nastawienie JA versus nastawienie MY, https://www.edunews.pl/system-edukacji/nauczyciele/5946-nastawienie-ja-versus-nastawienie-my, EduNews (dostęp: 31.08.2022).

2. Natalia Knopek, Efekt lustra, czyli co mówią o tobie inni i jak dobro wraca, Simpllife https://simplife.pl/2018/05/28/efekt-lustra/(dostęp: 31.08.2022).