Witold Gombrowicz
07/03/2014Witold Gombrowicz – urodził się w 1904 roku; wybitny prozaik, eseista, dramaturg. Do najsławniejszych dzieł pisarza należą Iwona, księżniczka Burgunda (1937–1938), Ślub (1935), Operetka (1966), Ferdydurke (1937), Trans-Atlantyk (1953), Kosmos (1965).
Gombrowicz wychował się w zamożnej ziemiańskiej rodzinie w Małoszycach pod Opatowem. W Warszawie ukończył studia prawnicze, w Paryżu studiował filozofię i ekonomię. Przez krótki czas pracował jako aplikant w jednej z warszawskich kancelarii. Jego prawdziwą pasją była jednak literatura. W okresie dwudziestolecia międzywojennego pisał opowiadania, które zostały opublikowane w tomie Pamiętnik z okresu dojrzewania (1933). Był to debiut wydawniczy Gombrowicza. Pisarz często bywał w kawiarniach „Zodiak” i „Ziemiańska”, w których gromadzili się wybitni artyści i intelektualiści.
Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej Gombrowicz wypłynął do Ameryki Południowej. Po otrzymaniu wiadomości o sytuacji w kraju zdecydował się na pozostanie na emigracji w Argentynie. Pracował w Banku Polskim w Buenos Aires. W tym okresie napisał wiele utworów wyszydzających środowisko polskich emigrantów. Publikacje te nie przetrwały próby czasu, wiele z nich zostało zapomnianych. W 1963 roku wyjechał do Berlina. Następnie zamieszkał we Francji – w Vence koło Nicei. Krótko przed śmiercią wziął ślub ze swoją partnerką – Ritą Labrosse, kanadyjską pisarką.
Witold Gombrowicz to wyjątkowy, oryginalny pisarz, którego tak opisał Czesław Miłosz: „Dzieło Gombrowicza nie może być mierzone upływem kilku dziesięcioleci. Jest pomnikiem prozy polskiej, częścią tej całości, do której należą też Pasek i Sienkiewicz. Trzydzieści lat po śmierci autora wolno jedynie zapytać, jak ma się Polska dzisiejsza do tej, z którą się zmagał, chcąc zamiast pojęcia ojczyzny wprowadzić pojęcie synczyzny. Czy jest ta sama, czy do tamtej podobna, czy też zupełnie inna? Na to pytanie nie ma chyba odpowiedzi, tym bardziej, że w żadnym utworze literackim Polska ostatnich lat nie ukazała się «w jestestwie swoim».”
Gombrowicz zyskał sławę międzynarodową u kresu życia, był popularny głównie we Francji, Niemczech i Szwecji. Publikował własne prace jako m.in. Zdzisław Niewieski czy Alejandro Jorge. Jest laureatem międzynarodowej nagrody Prix Formentor.
Witold Gombrowicz zmarł 25 lipca 1969 roku w Vence.