Sprawdziany są powszechnie wykorzystywanym w szkole narzędziem diagnostycznym pomocnym w procesie uczenia się. Czy są one potrzebne? A może poświęca się im zbyt mało uwagi? Nieocenione czy niedocenione? Jak ich używać z korzyścią dla wszystkich stron zaangażowanych w proces nauczania?

Uczenie się ma dla nas wartość dzięki swoim wynikom.
– prof. Bolesław Niemierko

O czym warto pamiętać, przygotowując sprawdzian?

Uważam, że sprawdzianom i ich ocenieniu nie poświęca się w szkole należytej uwagi – stwierdza Danuta Sterna. W artykule „Sprawdzian jako narzędzie w nauczaniu” autorka formułuje kilka wskazówek pozwalających wykorzystać sprawdziany tak, by jak najlepiej spełniały swoją funkcję – motywowały uczniów i dostarczały cennych informacji o ich postępach nauczycielom i rodzicom.

Przygotowując sprawdzian, warto pamiętać o tym, by:

• docenić mocne strony uczniów, koncentrując się również na pozytywnych aspektach osiągnięć, a nie wyłącznie na brakach i popełnianych błędach – pomaga to budować uczniom pewność siebie;
• zachować równowagę między krytyką a pochwałą, tworząc motywujące środowisko nauki;
• przed sprawdzianem zaplanować czas na samodzielną naukę i powtórkę, kształtując tym samym umiejętności uczenia się samodzielnego;
• zachęcać uczniów do wykorzystywania różnych technik uczenia się;
• dostarczyć informacji zwrotnej z dominacją pozytywnych komentarzy, co buduje pewność siebie wśród uczniów;
• określić klarowne kryteria sukcesu przed przystąpieniem do sprawdzianu, aby ułatwić zrozumienie oczekiwań;
• przeprowadzić sprawdzian próbny w celu zminimalizowania stresu i dostosowania uczniów do formy oceniania;
• podkreślić istotność szczegółowego przygotowania uczniów z zakresu materiału wymagającego powtórki przed sprawdzianem;
• wprowadzać pracę w parach podczas sprawdzianu, promując współpracę i wzajemne uczenie się;
• implementować systemy samooceny i oceny koleżeńskiej pomocne w lepszej analizie błędów i zrozumieniu własnych osiągnięć;
• udostępnić uczniom wzorzec dobrze wykonanej pracy przed sprawdzianem w celu lepszej orientacji;
• planować terminy sprawdzianów z uwzględnieniem kalendarza uczniów i ich gotowości do przystąpienia do sprawdzianów;
• stworzyć możliwość poprawy ocen, aby zachęcić uczniów do skupienia się na procesie nauki;
• umożliwić uczniom wybór zadań do wykonania, co może być cenną informacją, mówiącą o tym, z czym uczniowie mają największy problem.

 
OSKT – sprawdzian szczegółowo przygotowany

9 maja odbędzie się XVI edycja Ogólnopolskiego Sprawdzianu Kompetencji Trzecioklasisty z Operonem. Ogólnopolski sprawdzian jest dobrze znanym wydarzeniem, podsumowującym etap edukacji wczesnoszkolnej. To sprawdzian przygotowany z myślą o najmłodszych uczniach, nauczycielach edukacji wczesnoszkolnej oraz nauczycielach klas czwartych, dyrektorach szkół i rodzicach. Co sprawia, że warto się zastanowić nad tym, by przeprowadzić go w swojej szkole? Ogólnopolski Sprawdzian Kompetencji Trzecioklasisty z Operonem:

• umożliwia pozyskanie rzetelnej informacji o kompetencjach oraz mocnych i słabych stronach uczniów;
• przekazuje informację zwrotną o postępach ucznia z wykorzystaniem elementów oceniania kształtującego, która motywuje i wspiera ucznia w rozwoju, dostarcza odpowiedzi na pytania:
  - Co uczeń zrobił dobrze?
  - Co uczeń zrobił źle?
  - Jak ma poprawić to, co zrobił źle?
  - Jak ma dalej się uczyć, by się rozwijać i robić postępy?
• docenia i ocenia osiągnięcia uczniów w wyjątkowy, indywidualny sposób – informacje o wynikach są przekazane w formie listu, na ten temat więcej pisaliśmy TUTAJ;
• przebiega w sprzyjającej uczniom atmosferze – sprawdzian jest poprzedzony projekcją filmu z elementami relaksacyjnymi i motywującymi, natomiast po sprawdzianie rekomendowane jest odczytanie opowiadania i przeprowadzenie rozmowy z uczniami na temat „O tym, jak ważne jest odczuwanie dumy ze swoich sukcesów”; pozwoli to wyciszyć i uspokoić emocje najmłodszych uczniów;
•  zawiera precyzyjnie przygotowane, drukowane arkusze diagnostyczne z języka polskiego, matematyki i przyrody, badające kompetencje takie jak: pisanie, czytanie, słuchanie ze zrozumieniem, liczenie oraz rozumienie zjawisk przyrodniczych;
• stanowi przydatne narzędzie nie tylko dla nauczycieli klas trzecich, lecz także czwartych, gdyż dostarcza wspierającej pomocy w planowaniu efektywnej pracy z nowym rocznikiem uczniów;
• jest precyzyjnie zaplanowany, a jego przebieg został opisany szczegółowo w instrukcjach dostarczanych do szkół razem z arkuszami oraz płytami z nagraniami do zadań słuchania ze zrozumieniem;
• umożliwia generowanie podsumowań i raportów dla każdego ucznia, klasy i szkoły.

Aby jeszcze lepiej przygotować się do sprawdzianu na podsumowanie klasy trzeciej, warto zapoznać się z publikacją „Testy 3-klasisty. Ćwiczenia i odpowiedzi” zawierającą odpowiednio dobrane, ciekawe dla uczniów i sprawdzone przez nauczycieli materiały ćwiczeniowe. Publikacja składa się z trzech części, a każda z nich diagnozuje poziom opanowania poszczególnych kompetencji: polonistycznej, matematycznej i przyrodniczej. Testy służą ocenie wspierającej rozwój, wskazującej poziom opanowania poszczególnych obszarów z podstawy programowej i mobilizacji do dalszej nauki. Ćwiczenia mogą być także wsparciem dla nauczycieli w oswojeniu uczniów z formułą sprawdzianu trzecioklasisty.

 Zapisy do sprawdzianu już trwają. Cel OSKT od lat pozostaje niezmienny – to zbadanie osiągnięć uczniów i podsumowanie pierwszych trzech lat nauki w szkole podstawowej w sposób motywujący dla uczniów. Celem nie jest więc ocena sama w sobie, a rzetelna informacja zwrotna dla uczniów, opiekunów, nauczycieli i dyrekcji. Sprawdzian weryfikuje poziom przygotowania podopiecznych do szkolnych wyzwań w kolejnych latach nauki.

Zachęcamy Państwa do zapoznania się z harmonogramem tegorocznej XVI edycji OSKT oraz do zapisania szkoły. Więcej przydatnych informacji na temat OSKT znajduje się na stronie egzaminy.operon.pl.

Źródła:

1. Danuta Sterna, Sprawdzian jako narzędzie w nauczaniu, https://www.edunews.pl/narzedzia-i-projekty/narzedzia-edukacyjne/6133-sprawdzian-jako-narzedzie-w-nauczaniu (dostęp: 31.01.2024 r.).
2. Redakcja portalu Edukacja i Dialog, Uchwycić balans, rzecz o meandrach oceniania – rozmowa z prof. Bolesławem Niemierko, http://edukacjaidialog.pl/dialog/uchwycic_balans_rzecz_o_meandrach_oceniania_-_rozmowa_z_prof_boleslawem_niemierko,59.html (dostęp: 31.01.2024 r.).