Co należy wiedzieć o profesjonalnym wykorzystaniu głosu? Część 9., czyli o tym, że relaksacyjne ćwiczenia oddechowe pielęgnują głos

(oprac. Małgorzata Rożyńska*)

W pracy zawodowej nauczycieli wpływ na powstawanie zmian dysfonicznych ma również stres i przeciążenie układu nerwowego. Dlatego dla niektórych z Państwa na pewno konieczne są relaksacyjne ćwiczenia oddechowe. Będą one pomocne w przywróceniu równowagi emocjonalnej. To także skuteczne sposoby na opanowanie emocji, zniwelowanie napięcia, które powoduje m.in. tempo współczesnego życia i powiązane z tym zjawisko tzw. błędnego koła stresu.

Dlatego jeśli tylko poczujemy, że wzrasta w nas napięcie (które – jak wiadomo – często pojawia się w sytuacji przemęczenia bądź frustracji), zastosujmy relaksacyjne ćwiczenie oddechowe. 

Nawet na krótką przerwę międzylekcyjną polecam ćwiczenie, które nazywam „kilka oczyszczających oddechów”. Oto sposób wykonania:
Najpierw zdecydowanie i mocno wypuść (odprowadź) powietrze z płuc. Następnie bez pośpiechu nabierz powietrza nosem i z wolna wypuść je ustami, licząc w myśli od 10 do 1. Powtórz takie wdechy i wydechy kilka (lub kilkanaście) razy. Na koniec pomyśl o czymś przyjemnym lub powiedz do siebie: „jestem wyciszona/wyciszony”.
Po chwili poczujesz się spokojniej i bardziej komfortowo. Oddech wyrówna się, a ciało i umysł wrócą do równowagi.

Ćwiczenie to możesz zaproponować również uczniom w sytuacji, gdy zachodzi potrzeba obniżenia poziomu emocji. 

Kolejna propozycja to ćwiczenie „wytchnienie na siedząco”. Ćwiczenie to może być wykorzystane podczas przerwy w pracy, jednak wymaga nieco więcej czasu (potrzebne jest kilka minut). 

Usiądź wygodnie na krześle i oprzyj plecy o oparcie, wyprostuj kręgosłup. Dłonie połóż na udach, lekko wyciągnij szyję do tyłu, ale rozluźnij ramiona i opuść barki. Potem przymknij powieki i spróbuj oddychać powoli i równo, staraj się wyczuć, jak oddech wypełnia całą klatkę piersiową i uwypukla się brzuch. Następnie wykonaj wdech, wstrzymaj na kilka sekund powietrze, które następnie pomału wypuść. Jeśli to ćwiczenie będziesz powtarzać regularnie w ciągu dnia, wówczas dostrzeżesz, że potrafisz dość szybko osiągnąć stan uspokojenia ciała i umysłu. A co najważniejsze, przełoży się to na twój głos – będzie on spokojny, opanowany, naturalny, „wypoczęty”. 

Relaksacyjne ćwiczenia oddechowe pomagają nam efektywnie pielęgnować głos. Zachęcam do ich stosowania, gdyż od kondycji głosu zależy nasza sprawność zawodowa. 

LITERATURA

Gałkowski T., Jastrzębowska G. (red.), Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, Opole 2001.
Obrębowski A. (red.), Narząd głosu i jego znaczenie w komunikacji społecznej, Poznań 2008.
Styczek I., Logopedia, Warszawa 1980.
Teml H., Relaks w nauczaniu, Warszawa 1997.
Walencik-Topiłko A., Głos jako narzędzie. Materiały do ćwiczeń emisji głosu dla osób pracujących głosem i nad głosem, Gdańsk 2009.
www.logopeda.pl 

* Małgorzata Rożyńska. Specjalista terapii pedagogicznej, pedagog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej, logopeda. Zajmuje się wspieraniem dzieci z trudnościami w nauce. Współautorka Metody ORTOGRAFFITI z Bratkiem.