Co należy wiedzieć o profesjonalnym wykorzystaniu głosu? Część 7, czyli o tym, że oddychanie nosem jest podstawą dbania o głos

(opr. Małgorzata Rożyńska*)

Prawidłowe, fizjologiczne oddychanie odbywa się przez nos. Oprócz funkcji dostarczania organizmowi tlenu stanowi także podstawę dbania o głos. Powietrze przechodzące przez nos zostaje odpowiednio przygotowane do przemiany gazowej w pęcherzykach płuc, czyli jest ogrzewane i nawilżane. Ponadto znajdujące się w nozdrzach rzęski wyłapują mikroskopijne zanieczyszczenia, powietrze jest więc częściowo oczyszczane.

Warto wiedzieć, że podczas mówienia bardzo szybko pobieramy powietrze ustami, przez co pomijamy tę drogę naturalnej ochrony i tym samym narażamy gardło na wysuszenie śluzówki. Możemy również zaszkodzić sobie, jeśli będziemy oddychać ustami, przebywając na świeżym powietrzu zimą. Powinniśmy pamiętać o tym, że nieogrzane i nieoczyszczone powietrze będzie przenikać bezpośrednio do płuc. Pobieranie zimnego powietrza ustami, m.in. podczas dłuższego mówienia, ćwiczeń gimnastycznych, biegania itp., może narazić nas na różne infekcje.

Będąc więc na spacerze, po prostu pomilczmy i… oddychajmy nosem. Oczywiście nie zapomnijmy wziąć kilka „zdrowych” oddechów: wdech nosem, wydech ustami. Takie oddychanie zapewnia organizmowi największą ilość powietrza, a tym samym tlenu. To z kolei sprawia, że mózg i serce będą lepiej pracowały, a także mniej będziemy się męczyć.

A przy okazji, będąc na spacerze, wykonujmy przez kilka minut następujące ćwiczenie oddechowe: Stojąc w lekkim rozkroku, przeciągnij się we wszystkich kierunkach, tak jak podpowiada ci intuicja. Weź głęboki wdech nosem, a potem swobodnie wypuść powietrze ustami, powoli, jednostajnie wymawiając bezdźwięcznie „chuuu…” Wykonaj to ćwiczenie kilka razy. Ważne jest, aby wsłuchać się we własny oddech i uświadomić sobie jego drogę.

I jeszcze ciekawostka o naszym nosie… Choć dużo już wiemy o tym, jak trzeba oddychać, to wiedza o samym nosie i jego funkcjonowaniu wciąż nie jest zbyt powszechna. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że dziurki w nosie nie działają identycznie. Warto wiedzieć, że w określonym czasie tylko jedna z nich jest dominująca i bierze główny udział w oddychaniu, dostarczając większość powietrza do płuc. Jak ją rozpoznać? Dominująca dziurka to ta, przez którą powietrze przepływa szybciej i swobodniej. Co ciekawe, dziurki zamieniają się rolami w ciągu dnia. Cykl ich pracy trwa od jednej do czterech godzin. Zatem raz jedna dziurka jest dominująca, a raz druga. Zachęcam do sprawdzenia ich działania. Należy się skupić na swoim oddechu, szczególnie na nosie, i powoli wykonać nim wdech. Można też spróbować oddychać tylko jedną dziurką (do drugiej trzeba przyłożyć palec). Ponadto, łatwo można zaobserwować dziurkę niedominującą podczas kataru. Mamy wówczas uczucie, że jest jakby mniej drożna.

LITERATURA

Gałkowski T., Jastrzębowska G. (red.), Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, Opole 2001.
Obrębowski A. (red.), Narząd głosu i jego znaczenie w komunikacji społecznej, Poznań 2008.
Styczek I., Logopedia, Warszawa 1980.
Walencik-Topiłko A., Głos jako narzędzie. Materiały do ćwiczeń emisji głosu dla osób pracujących głosem i nad głosem, Gdańsk 2009.
www.logopeda.pl

* Małgorzata Rożyńska. Specjalista terapii pedagogicznej, pedagog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej, logopeda. Zajmuje się wspieraniem dzieci z trudnościami w nauce. Współautorka Metody ORTOGRAFFITI z Bratkiem.