W czwartek około godz. 4.00 czasu polskiego Prezydent Rosji Władimir Putin zapowiedział rozpoczęcie operacji wojskowej w Ukrainie. Obserwujemy, że działania Rosji zmobilizowały nas do niesienia pomocy potrzebującym i zarazem wspólnej walki. Mamy wspólnego wroga. Bardzo łatwo nam zobaczyć, że są ludzie tacy jak my, którzy jeszcze tydzień temu chodzili normalnie po ulicach miasta takiego jak Kijów – wskazała w audycji „Jest sprawa” dr hab. Magdalena Żemojtel-Piotrowska. Dlaczego warto pomagać i jak to robić?

Pomaganie jest przywróceniem sobie poczucia kontroli 

Od chwili rozpoczęcia konfliktu zbrojnego w Ukrainie widzimy powszechne zjednoczenie Polaków we wspólnym celu niesienia pomocy ofiarom wojny. Widzimy, jak Polacy ponad codziennymi podziałami, solidarnie i bezinteresownie niosą pomoc sąsiadom zaatakowanych przez Rosję. Codziennie docierające do nas informacje na temat dramatycznej sytuacji w Ukrainie napawają nas przerażeniem i sprawiają, że przewartościowujemy nasze codzienne sprawy. Konflikt zbrojny wywołuje wśród ludzi lęk. Metodą na radzenie sobie z tym lękiem, jest to, co właśnie robimy. To pomaganie jest przywróceniem sobie poczucia kontroli – podkreśliła w audycji „Radio dla Ciebie” psycholożka społeczna i międzykulturowa dr hab. Magdalena Żemojtel-Piotrowska z  Instytutu Psychologii UKSW.

Czy zatem pomagając innym, pomagamy również sobie?

Przede wszystkim istnieje coś takiego, jak wymiana społeczna i norma wzajemności. Wedle tej normy, kiedy pomagamy, myślimy o tym, że gdy będziemy w potrzebie, znajdzie się ktoś, kto pomoże nam – i to motywuje nas do wzajemnej pomocy – podkreśla Joanna Gutral, psycholożka z Uniwersytetu SWPS. To jest taka wiara, że nie jesteśmy sami i zawsze znajdzie się ktoś, kto nam pomoże, więc my też powinniśmy pomagać. Poza tym, przyjście komuś z pomocą łagodzi nasz wewnętrzny dyskomfort patrzenia na czyjąś krzywdę. Nie lubimy, kiedy komuś dzieje się źle. Zatem wolimy pomóc, żeby to poczucie krzywdy zmniejszyć. To, co również jest ważne: jesteśmy istotami empatycznymi – dodaje.

Jak pomagać Ukrainie?

Skala pomocy niesionej przez Polaków podczas trwającej w Ukrainie wojny jest imponująca. Zarówno osoby prywatne, jak i organizacje oferują noclegi dla uchodźców, prowadzą zbiórki rzeczowe czy zgłaszają się do wolontariatu, by przewieźć obywateli Ukrainy w głąb kraju. Do jakich zasad należy się stosować, by nasza pomoc jak najlepiej przysłużyła się Ukraińcom?

Zbiórki rzeczowe

Liczba organizowanych zbiórek rzeczowych jest bardzo duża i nadal bardzo potrzebna. Warto przy tym pamiętać o kilku kwestiach, dzięki którym organizowana pomoc przebiegnie sprawniej.

• Chcąc przekazać dary dla obywateli Ukrainy, powinniśmy najpierw dokładnie przeanalizować, o jakie rzeczy proszą organizatorzy. Zazwyczaj w ogłoszeniu o zbiórce, jak i w komunikatach aktualizujących jej przebieg organizatorzy określają, co można przynosić do punktów organizujących pomoc.
• Kolejną kwestią jest wstępne posegregowanie przynoszonych darów. Nie stosując się do tych zaleceń, przyczyniamy się do wydłużenia czasu przygotowania transportów do Ukrainy. Stosujmy się zatem do wytycznych organizatorów akcji.
• Zanim dołączysz do akcji – sprawdź organizatora. Niestety wraz z rosnącą liczbą zbiórek możemy również zaobserwować próby oszustw i wykorzystania okazji do wzbogacenia się przez przestępców. W sieci działa wiele akcji pomocowych, organizowanych przez instytucje, które wiedzą, jakiej pomocy należy udzielić, są to m.in.: Polska Akcja Humanitarna, Polski Czerwony Krzyż, Caritas Polska, Narodowy Bank Ukrainy, Zbiórka „Solidarni z Ukrainą”. Więcej zweryfikowanych zbiórek znajdą Państwo na stronie pomagamukrainie.gov.pl.

Transport dla obywateli Ukrainy

Wiele osób prywatnych z własnej inicjatywy jedzie na samą granicę, by zabrać stamtąd przybywających obywateli Ukrainy. Oferowana w ten sposób pomoc, paradoksalnie może stanowić również utrudnienie, zwłaszcza dla władz miasta, koordynujących pomoc uchodźcom. Nie jedź na granicę, jeśli nie wiesz, gdzie jesteś potrzebny. Zanim zdecydujesz, jak chcesz pomóc, zasięgnij informacji. Niektóre punkty graniczne i recepcyjne otrzymują mniej pomocy niż główne miejsca przejścia. Monitoruj informację, zbieraj dane i decyduj się na podróż tylko tam, gdzie jesteś potrzebny. Jak apeluje prezydent Przemyśla: Prosimy nie przyjeżdżać do Przemyśla z zamiarem zabrania osób uciekających z Ukrainy w inne miejsca. Są zorganizowane transporty do wszystkich miast i nie będzie możliwości podjechania i czekania na chętnych w mieście czy okolicznych parkingach. Władze apelują natomiast, by osobom, które czekają np. na dworcach kolejowych w różnych miastach Polski (m.in. w Warszawie), zaoferować transport bądź nocleg. Pamiętajmy przy tym, by zachować spokój i nie namawiać usilnie Ukraińców do skorzystania z pomocy. Najlepiej jest po prostu stanąć z tabliczką informującą w języku ukraińskim, co oferuje dana osoba (czy transport i nocleg czy sam transport itd.). 

Nocleg tymczasowy

Obywatelom Ukrainy można również zapewnić nocleg tymczasowy. Istnieje możliwość dołączenia chociażby do inicjatywy Domu Ukraińskiego w Warszawie. Osoby, które chcą i mają możliwość udostępnienia tymczasowego schronienia dla uchodźców, mogą wypełnić formularz pod tym adresem. Fundacja HumanDoc przygotowała poradnik dla osób chcących przyjąć do siebie uchodźców z Ukrainy. Lokalne samorządy zorganizowały także wiele inicjatyw. Formularz kontaktowy dla osób, które chcą udzielić schronienia uchodźcom z Ukrainy, trafi do samorządu lokalnego w gminie, w której mieszkasz. Oferta pomocy musi być nieodpłatna. Więcej informacji na ten temat można przeczytać na stronie polacydlaukrainy.pl.

Wolontariat

Wolontariat dla osób mogących dać od siebie czas i pracę na rzecz uchodźców (woj. lubelskie). Potrzebna pomoc: tłumacze, graficy, prawnicy, psycholodzy, medycy. Szczegółowe informacje są dostępne na stronie Stowarzyszenia Homo Faber TUTAJ.

Zachęcamy Państwa również do zapoznania się z tekstem Mateusza M. Krawczyka Jak pomagać uchodźcom? Newsletter Wspólny Świat, który został opublikowany na łamach magazynu Wszystko Co Najważniejsze TUTAJ.

Źródła:

1. pomagamukrainie.gov.pl.
2. Mateusz M. Krawczyk, Jak pomagać uchodźcom? Newsletter Wspólny Świat, https://wszystkoconajwazniejsze.pl/mateusz-m-krawczyk-jak-pomagac-uchodzcom/ (dostęp: 03.03.2022).
3. Polskie Radio dla Ciebie, Skąd w nas naturalna chęć pomocy? Psycholog odpowiada, https://www.rdc.pl/informacje/ekspertka-wyjasnia-dlaczego-warto-pomagac-ukrainie-i-jej-obywatelom-posluchaj/ (dostęp: 03.03.2022).
4. Wojna w Ukrainie – zdobądź ważną wiedzę i wspieraj!, Librus, https://portal.librus.pl/rodzina/artykuly/wojna-w-ukrainie-zdobadz-wazna-wiedze-i-wspieraj (dostęp: 03.03.2022).
5. Jurij Andruchowycz, Pospolite ruszenie. Polska pomoc dla Ukrainy, https://wszystkoconajwazniejsze.pl/jurij-andruchowycz-polska-pomoc-dla-ukrainy/ (dostęp: 03.03.2022).